کاربرد روش احتمال پذیرش در ارزیابی شبکه پایش کیفی کلر آب زیرزمینی (مطالعه موردی آبخوان مشهد)

Abstract

آب‏های زیرزمینی به عنوان یک منبع اصلی برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت محسوب می‏شوند. تغییر در کیفیت آب‏های زیرزمینی که ‏معمولاً بر اثر مدیریت غلط استحصال آب زیرزمینی رخ می‏دهد، به طور مستقیم و غیر‏مستقیم مقدمه‏ای بر تخریب سایر منابع است. ‏بنابراین ایجاد یک شبکه مناسب پایش ‏کیفی برای آب‏های زیرزمینی با تعیین حداقل تعداد چاه‏‏های نمونه‏برداری موجب صرفه‏جویی در هزینه‏ها نیز ‏می‌شود. در این مطالعه روشی مبتنی بر مدل زمین‏آماری کریجینگ و تابع توزیع احتمال نرمال برای ارزیابی عملکرد شبکه ‏چاه‏های مشاهده‏ای در دشت مشهد استفاده شده است. ابتدا با تحلیل تغییرات مکانی غلظت کلر آب چاه‏های نمونه‏برداری توسط نیم‏تغییرنما، ساختار مکانی آن استخراج گردید و ‏سپس توسط الگوریتم روش احتمال پذیرش، شبکه چاه‏های مشاهده‏ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد شبکه موجود یا به عبارتی دقت پذیرش آن در سطح احتمال 80 درصد برابر 1/72 درصد بدست آمده است. همچنین نتایج نشان داد که از 80 حلقه چاه ‏مورد تحلیل، تنها با استفاده از 35 حلقه چاه دقت شبکه چاه‌های مشاهده‌ای در سطح احتمال هشتاد درصد، برابر تمامی چاه‌های موجود می‌باشد و 45 چاه باقیمانده تاثیر بسیار کمی در افزایش دقت برآورد تغییرات مکانی ‏کلر در آبخوان مشهد داشتند. در نتیجه با انجام بهینه‏سازی توسط روش مذکور برای شبکه فعلی و با حذف یا جابه‌جایی این 45 نقطه، تعداد 16 نقطه پیشنهادی موجب افزایش دقت پذیرش، از 1/72 درصد به 100 درصد شده است.