بررسی اثرات تغییر اقلیم بر فرآیند تبدیل برف به رواناب، مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده‌رود

Abstract

<span style="font-family: 'B Mitra';"> </span>در این مقاله اثر تغییر اقلیم بر رواناب ناشی از ذوب برف در بالادست حوضه آبریز زاینده ‌رود در زیرحوضه بالادست ایستگاه هیدرومتری قلعه شاهرخ مورد مطالعه قرار گرفته است. برای نیل به این هدف از محصولات روزانه و هشت روزه پوشش برف سنجنده مودیس برای پایش پوشش برف در بالادست حوضه آبریز زاینده‌ رود به عنوان یکی از متغیرهای مهم در مدل شبیه ‌سازی برف-رواناب SRM استفاده شده است. به عنوان پیش‌نیازی بر استفاده از این محصولات، دقت آن‌ها در تشخیص پوشش برف بوسیله مقایسه با برداشت‌های انجام شده در ایستگاه ‌های زمینی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقایسه مشخص گردید، محصول روزانه پوشش برف، دارای دقت کلی 4/73% و در شرایط هـــوای صاف دارای دقت 1/92% می‌باشد. دقت محصول هشت روزه پوشش برف در منطقه مورد مطالعه نیز 2/84% برآورد گردید. با استفاده از پوشش برف استخراج شده و متغیرهای دیگر مدل و همچنین تعیین مشخصه‌های مدل، شبیه سازی ذوب برف در زیرحوضه مورد مطالعه انجام گرفت که نتایج در مراحل کالیبراسیون و صحت سنجی نشان دهنده دقت قابل قبول این مدل در شبیه‌سازی رواناب در منطقه مورد مطالعه می‌باشد. در این بررسی از مدل گردش عمومی HadCM3 تحت دو سناریوی انتشار A2 و B2 استفاده گردید. برای ریزمقیاس سازی داده‌ های خروجی مدل گردش عمومی نیز از مدل آماری SDSM استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد بارش در دهه‌ های آینده روندی کاهشی خواهد داشت. نهایتاً با استفاده از خروجی‌ های ریزمقیاس شده مدل گردش عمومی شبیه سازی برف-رواناب برای دو بازه 2011 تا 2040 به عنوان آینده نزدیک، و 2071 تا 2099 به عنوان آینده دور انجام گرفت، که نتایج نشان دهنده کاهش حجم رواناب سالانه در زیرحوضه، کاهش شدید رواناب تولید شده در فصول بهار و تابستان و افزایش رواناب در فصول زمستان و پاییز می‌باشد.