تحلیل عدم قطعیت ناشی از کاربرد روش‌های مختلف برآورد نفوذ بر عملکرد مدل بارش-رواناب HEC-HMS با استفاده از الگوریتم GLUE

Abstract

تعداد زیاد پارامترهای ورودی مدل‌های بارش- رواناب و نبود درک فیزیکی از آن‌ها، کاربرد این مدل‌ها را به ویژه در مرحله واسنجی با مشکل مواجه می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی عدم ‌قطعیت ناشی از روش‌های مختلف برآورد نفوذ (Green-Ampt، SCS-CN، Exponential، Smith-Parlange، Initial-Constant و Deficit-Constant) بر هیدروگراف سیلاب شبیه‌سازی شده توسط مدل‌ HEC-HMS و با استفاده از الگوریتم GLUE به انجام رسیده است. نتایج نشان که استفاده از هر کدام از روابط مختلف نفوذ، باند عدم قطعیت متفاوتی را بر هیدروگراف سیلاب شبیه‌سازی شده توسط مدل تحمیل می‌نماید. محاسبات انجام شده حاکی از آن است که در صورت استفاده از دو معادله نفوذ SCS و Smith-Parlange به علت دارا بودن بیشترین مقدار P-Factor (به ترتیب معادل 78/0 و 72/0) و کمترین مقدار ARIL (به ترتیب معادل 39/0 و 40/0)، عدم قطعیت کمتری بر خروجی مدل HEC-HMS می‌گردد. علاوه‌بر این، روابط مذکور به علت دارا بودن پارامترهای حساس کمتر از کارائی به مراتب بالاتری نسبت به دیگر روشها برخوردار می‌باشند. برخلاف روشهای مذکور، عدم قطعیت ناشی از کاربرد معادلات نفوذ Initial & Constant و Deficit & Constant برای برآورد هیدروگراف سیلاب نسبتاً بالا بوده و درصد کمتری از داده‌های مشاهداتی در پهنای باند عدم قطعیت 95% قرار می‌گیرند. تحلیل حساسیت پارامترهای ورودی هر کدام از معادلات نفوذ با استفاده از آماره d روش غیرپارامتریک کلموگراف-اسمیرنوف نیز نشان داد که پارامترهایی که دارای توزیع با شیب زیاد و شکل کشیده‌ای هستند، به ترتیب دارای عدم قطعیت کم و زیاد می‌باشند.