واسنجی مدل هیدرولوژیکی VIC-3L با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای رطوبت سطحی خاک

Abstract

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کارائی داده‌های ماهواره‌ای رطوبت سطحی خاک ASCAT در واسنجی مدل هیدرولوژیکی VIC-3L در سطح حوضه آبریز سفیدرود به انجام رسیده است. نتایج بدست آمده در گام زمانی روزانه حاکی از آن است که در صورت استفاده از منبع رطوبتی ASCAT مقدار ضریب همبستگی بین رواناب شبیه‌سازی شده و مشاهداتی در حدود 75/0 می‌باشد و این در حالیست که در صورت استفاده از داده‌های جریان مشاهداتی برای واسنجی مدل، مقدار ضریب همبستگی در حدود 80/0 می‌باشد. در گام زمانی ماهانه نیز استفاده از داده‌های ماهواره‌ای رطوبت سطحی خاک، منجربه افزایش عملکرد مدل VIC-3L در شبیه‌سازی رواناب خروجی از حوضه شده است. همچنین از آنجائی که میزان خطای مدل در برآورد حجم رواناب در گام زمانی ماهانه (2/17 درصد) نسبت به گام زمانی روزانه (5/38 درصد) به مراتب کمتر می‌باشد، از این روش واسنجی می‌توان برای تخمین آورد ماهانه با دقت قابل استفاده بعمل آورد. یکی از مزیت‌های واسنجی مدل با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای رطوبت خاک بر خلاف واسنجی با استفاده از داده‌های جریان مشاهداتی این است که می‌توان تغییرات مکانی پارامترهای مدل در سطح حوضه را نیز برآورد نمود که این مساله خود می‌تواند دید بهتری از عملکرد مدل در سطح حوضه را فراهم نماید. هچنین عدم وجود داده‌های دبی ثبت شده در بسیاری از حوضه‌ها، امکان واسنجی مدلهای هیدرولوژیکی را با محدودیت اساسی روبرو می‌نماید و این در حالیست که منابع ماهواره‌ای با دارا بودن توان تفکیک زمانی و مکانی وسیع از کارائی بسیار زیادی برخوردار می‌باشند.