مکانیابی نقاط برداشت مناسب آب زیرزمینی با استفاده از تلفیق GIS ،DEMATEL و فرآیند تحلیل شبکه ANP (مطالعه موردی: حوضه آبریز دشت اردبیل)

Abstract

تعیین مکان های مناسب استحصال آب زیرزمینی در یک منطقه بااستفاده از برداشت های میدانی، تجهیزات ژئوالکتریک، ژئوفیزیک و دیگر روش های مشابه، نیازمند صرف وقت و هزینه قابل توجه می باشد. تعیین محدوده و مکان های مناسب برداشت آب زیرزمینی با استفاده ازداده های موجود می تواند نقش مهمی درتصمیم گیری های مدیریتی و کاهش از آثار سوء زیست محیطی برداشت منابع آب زیرزمینی داشته باشد. در این تحقیق به منظور پهنه بندی پتانسیل منابع آب زیرزمینی در دشت اردبیل، داده های مورد نیاز، از سازمان ها، مطالعات میدانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شده است. سپس پتانسیل منابع آب زیرزمینی با استفاده از نرم افزارArcGIS، روش تصمیم گیری DEMATEL و فرایند تحلیل شبکه (ANP) بعنوان روش های توانمند تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) به دست آمد. وزن پارامترهای مختلف و کلاس طبقه بندی آنها به منظور شناسایی مناطق مستعد بهره برداری از آب زیرزمینی با استفاده از ANP و MCDM بدست آمد. در نهایت، با استفاده از GIS،محدوده مورد مطالعه از نظر پتانسیل منابع آب زیرزمینی و میزان مصرف از این منابع به هفت زیرمحدوده مختلف تقسیم شد. نتایج نشان داد که 1.94درصد از کل حوضه دارای پتانسیل خیلی ضعیف،21.5درصد پتانسیل ضعیف،39درصد پتانسیل متوسط،22درصد پتانسیل خوب،11درصد پتانسیل خیلی خوب،4.54درصد پتانسیل عالی و 0.11 درصد دارای پتانسیل بسیار بالای آب زیرزمینی دارد. بعلاوه، تغییرکاربری اراضی به کشاورزی و شهری که موجب کاهش میزان تغذیه منابع آب زیرزمینی می شوند و مصارف بالای کشاورزی از منابع آب زیرزمینی عوامل اصلی تهدید کننده منابع آب زیرزمینی حوضه مورد مطالعه شناسایی شدند.