ارزیابی و مقایسه حساسیت مدلهای NSFWQI و IRWQISC نسبت به پارامترهای کیفیت آب

Abstract

‌ این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه حساسیت دو مدل کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC نسبت به پارامترهای کیفی با استفاده از روشهای مبتنی بر واریانس، روی رودخانه پسیخان با نمونه برداری ماهانه در سال 94 در 13 ایستگاه، منتخب انجام شده است. براساس نتایج تحلیل حساسیت فصلی پارامتر BOD بیشترین حساسیت را در هر دو مدل نشان داد. کیفیت آب براساس شاخص NSFWQI در ایستگاههای بالادست "متوسط" و در ایستگاههای پایین دست، "بد" بود در حالیکه شاخص IRWQISC کیفیت آب رودخانه در بالادست را "خوب" و در پایین دست "نسبتا بد" گزارش نمود. آنالیز حساسیت مدل NSFWQI به صورت مکانی براساس رویکرد Factor Prioritization پارامتر DO را مؤثرترین عامل بر واریانس خروجی مدل معرفی کرد و برهمین اساس به کمک رویکرد Factor Fixing نشان داده شد که با ثابت کردن پارامتر DO می توان واریانس خروجی را تا حد زیادی کنترل و عدم قطعیت مدل مزبور را تا حد زیادی کاهش داد. در مدل IRWQISC در ایستگاههای بالادست، پارامتر DO و در ایستگاههای پایین دست پارامتر BOD بیشترین تاثیر را در واریانس خروجی مدل داشت. بر این اساس در ارزیابی کیفی با شاخص IRWQISC تعداد دفعات و اندازه گیری دقیق دو پارامترDO و BOD دارای اهمیت زیادی در مقابل 9 پارامتر دیگر قلمداد گردید. نتیجه مهم دیگر مطالعات آن است که ضرایب وزنی پارامترهای کیفی در مدل IRWQISC تطابق مناسبی با اثرگذاری آنها درخروجی مدل برای نمایش وضعیت کیفی ندارد و این امر مطالعه بیشتری برای پذیرش آن به عنوان یک استاندارد بومی در ایران گوشزد می نماید.