شناسائی تعارضات مدیریت آب با استفاده از تحلیل نقشه های شناختی کنشگران (مورد مطالعه : کنشگران مدیریت آب دشت مشهد

Abstract

دشت مشهد به دلیل برداشت بیش از حد آب با افت شدید منابع آب زیرزمینی روبه رو است، ادامه این روند باعث اضمحلال آبخوان خواهد شد. برای برون رفت از این بحران یا بایستی از سایر حوضه ها تامین آب کرد یا با مدیریت تقاضا، مصرف آب را کاهش داد. پروژه های انتقال آب علاوه بر هزینه بری در مبدأ و مقصد با چالش و آینده ای نامطمئن روبه رو هستند. از این رو، امروزه محققین به جای مدیریت تامین بر مدیریت تقاضا و راه حل های استفاده بهینه از منابع آب موجود تاکید می نمایند. با این حال تحمیل استراتژی های مدیریت تقاضا بر منافع مصرف کنندگان تاثیر می گذارد و موجب بروز تعارضات متعدد در میان ذینفعان خواهد شد. این نوشتار بر مبنای نتایج تحقیق روی مدیریت تقاضا از طریق کاهش تعارضات میان کنشگران مدیریت آب (مدیران و مصرف کنندگان آب) در دشت مشهد شکل گرفته است. براین اساس، ابتداء کنشگران این عرصه شناسایی و سپس از طریق جلسات طوفان فکر، مدل مفهومی یا نقشه راه مدیریت آب دشت مشهد استخراج و آنگاه به سراغ نقشه های شناختی کنشگران رفته و با ترسیم آنها، نقاط تعارض در روابط میان کنشگران شناسائی گردیده است. پس از آن ریشه ها و عوامل تعارض شناسائی و تحلیل شد. نتایج نشان می دهد، اولا 6 درصد از تعارضات، جدی؛ 30درصد اندک و در سایر موارد اتفاق نظر وجود دارد؛ و ثانیا برخی از سازمان های محلی درحل تعارضات مدیریت آب ، نقش مهمتری از سایرین دارند.