بررسی اهمیت تیپ رگبار و گیرش اولیه در تعیین دبی اوج سیلاب

Abstract

با توجه به اینکه اغلب حوضه‌های آبریز فاقد آمار و اطلاعات با کفایت لازم هستند، شبیه سازی بارش- رواناب منطقه شمال نیشابور در سیستم هیدرولوژیک با الگوریتم‌های مدل HEC-HMS پایه ریزی شد. الگوریتم انتخابی در مدل مذکور، روش SCS(CN) می باشد. شماره منحنی حوضه برای شرایط متوسط بر اساس اطلاعات پوشش گیاهی، کاربری اراضی، گروه‌های هیدرولوژیک خاک و جدول SCS محاسبه شد. روندیابی موج سیل نیز در بازه‌های مورد نیاز از روش روند تأخیر صورت گرفت. در این تحقیق جهت بررسی اهمیت تیپ رگبار در تخمین دبی اوج سیلاب در کنار ضرایب مختلف گیرش اولیه (2/0 و 05/0 )، سه ایستگاه هیدرومتری عشق آباد، دیزبادعلیا و زرنده با پراکنش منطقی در شمال نیشابور انتخاب گردیدند. نتایج حاکی از آن است که کاربرد روش SCS(CN) در منطقه شمال نیشابور با رگبار تیپ IV و گیرش اولیه 2/0 دارای کمترین درصد خطا می‌باشد. همچنین استفاده از نسبت جذب اولیه 05/0 به جای 2/0 که توسط وودوارد و همکاران (2003) توصیه شده، در منطقه شمال نیشابور مناسب نمی‌باشد. بطور کلی نتایج تحقیق نشان می‌دهند که تنها 53 درصد از دبی‌های اوج تخمینی (از 15 مشاهده) در دامنه قابل قبول از دبی اوج مبنا قرار دارند. لذا روش مذکور را بدون عمل بهینه سازی و/یا فرایند منطقه‌ای نمودن برای حوضه مورد مطالعه توصیه نمی‌شود.