مقایسة ارزش‌های مذهبی دو نسل جدید و پیشین در ایران

Abstract

ازآنجاکه در جامعه با جمعیت حجیم جوان روبه‌رو هستیم، تفاوت نسلی و اختلاف نسلی اهمیت شایانی دارد. زیرا تفاوت نسلی بیش از حد در ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، هم خانواده را به محل اختلاف بین والدین و فرزندان تبدیل می‌کند و هم جامعه را در مواجهه با هنجارها و ارزش‌های جوانان به چالش می‌کشاند؛ به‌طوری‌که پیامد این شکاف نسلی و ارزشی بیش از حد، به هرج‌ و مرج در جامعه منجر می‌شود. هدف این مقاله «بررسی شکاف نسلی از حیث ارزش‌های مذهبی در کشور» با استفاده از داده‌های موجود است و با استناد به نتایج مشابه و مکرر در ارتباط با این موضوع، می‌توان به پایایی این تحقیق پی‌برد که آیا شکاف نسلی از حیث ارزش‌های مذهبی در جامعة ما وجود دارد یا خیر؟ در صورت پاسخ به این سؤال، نحوة برخورد با این پدیده چگونه خواهد بود؟ براساس مبانی نظری مطرح شده در مقاله و با توجه به تغییرات سریع و وسیع ناشی از آن و نوسازی جامعه، به نظر می‌رسد که باید انتظار اختلاف نسلی قابل توجهی از حیث ارزش‌های مذهبی داشت. اما آیا داده‌های موجود چنین امری را تأیید می‌کند؟ برای پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها، اختلاف نسلی به دو نوع ارزشی و هنجاری متمایز شد و موضوع بر مبنای داده‌های ثانویه بررسی شد. نتیجة این بررسی مقدماتی نشان داد که اختلاف نسلی قابل توجهی از حیث ارزش‌های مذهبی بین دو نسل وجود ندارد، ولی اختلاف نسلی از حیث هنجارهای مذهبی قابل توجه است. لذا پیشنهاد می‌شود که از شدت هنجارها، اعمال و رفتارهای دینی بر روی جوانان صرف‌نظر کرد و بیشتر در پی تقویت ارزش‌های اساسی اسلامی بود.