پهنه‌بندی گسترة خطر فرونشست زمین با بهره‌‎گیری از تداخل‌سنجی راداری (مطالعه موردی: دشت کاشمر و خلیل‌آباد)

Abstract

<span style="font-family: 'B Nazanin';" lang="AR-SA">اندازه‌گیری رخداد فرونشست در مقیاس وسیع به دلیل نرخ کند و بطئی آن چالش‌برانگیز است و نیاز به فنّآوری‌های پیشرفته دارد. اولین پیامد جبران­ناپذیر این پدیدة مخرب، کاهش عمق مخزن آبخوان­ها است. به دلیل استخراج بیش‌ازحد منابع آب زیرزمینی و افت سطح پیزومتری در بسیاری از آبخوان‌های کشور، فرونشست زمین با سرعت‌های مختلف در حال رخ دادن است. روش تداخل­سنجی راداری با پنجره مصنوعی در مناطقی که اطلاعات ژئودزی زمینی کافی موجود نیست، جابجایی در راستای قائم را به­خوبی و در گسترة وسیع نمایش می­دهد. در پژوهش حاضر از تصاویر جدید </span><span dir="LTR">Sentinel-1A</span><span style="font-family: 'B Nazanin';"> <span lang="AR-SA">مربوط به سال‌های 1394 تا 1397 برای بررسی نرخ فرونشست استفاده شد. منطقه مورد مطالعه دشت‌ کاشمر و خلیل­آباد است. پس از اطمینان از همبستگی زیاد تصاویر، تداخل­نگار اولیه تهیه شد. سپس با بهره­گیری از روش کوتاه­ترین خط مبنای مکانی و زمانی، فازهای غیرضروری حذف گردید. در پایان فاز جابجایی محاسبه و به مؤلفه قائم تبدیل گردید. نتایج نشان داد این منطقه در بیشترین حالت 17 سانتیمتر در سال فرونشست دارد و بیشتر در حومه جنوب­غرب شهر کاشمر و مناطق غربی دشت خلیل­آباد متمرکز است. به دلیل ناهمگن بودن نرخ فرونشست، این منطقه مستعد شکل­گیری شکاف­های طولی و شق است. نقشه پایانی به‌دست‌آمده می­تواند به مدیران سازمانی و برنامه ریزان منابع اراضی و خاک درزمینةحفاظت و مدیریت منابع آبی و مخاطرات طبیعی و جلوگیری از تخریب سرزمین کمک شایانی نماید.</span></span>