مدل‌سازی زمان رطوبتی و تعیین آستانه تحمل به شوری و خشکی جوانه‌زنی گونه‌های مختلف ریحان (Ocimum basilicum)

Abstract

به منظور مطالعه تأثیر تنش شوری و خشکی بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه و برازش مدل هیدروتایم و آستانه تحمل به شوری دو گونه مختلف ریحان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1394 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو گونه ریحان ، نمک‌های مختلف و پتانسیل‌های مختلف (0، 3-، 6- و 9-) بود. نتایج خروجی مدل نشان داد که سرعت جوانه‌زنی در شرایط تنش خشکی در گیاه ریحان قرمز (32/37 = θH) نسبت به ریحان بنفش (20/106 = θHبیشتر و یکنواختی جوانه‌زنی برای ریحان بنفش ( نسبت به ریحان قرمز (44/1 =σψb) کمتر بود. از نظر مقاومت به خشکی ( ریحان قرمز نسبت به ریحان بنفش بیشتر بود. آستانه تحمل به شوری در مرحله جوانه‌زنی نشان داد، در ریحان بنفش در تیمارهای NaCl، K2SO4 و NaCl+K2SO4 به ترتیب دارای استانه تحمل 59/0-، 13/0- و 87/0- بار و در ریحان قرمز در تیمارهای فوق به ترتیب برابر با 31/0-، 25/0 - و 88/2 - بار بود. تنش شوری و خشکی موجب کاهش در رشد گیاهچه و شاخص قدرت بذر شد. بیشترین و کمترین میزان استفاده از ذخایر در مورد ریحان بنفش به ترتیب از نمک NaCl و استفاده همزمان از NaCl+K2SO4 مشاهده شد. این در حالی است که بیشترین میزان استفاده از ذخایر در مورد ریحان قرمز از نمک K2SO4 و کمترین مقدار از کاربرد NaC1 به‌دست آمد. بالاترین شاخص وزنی قدرت ریحان بنفش از پتانسیل اسمزی صفر مشاهده شد. کمترین شاخص وزنی ریحان بنفش نیز از پتانسیل 9- مانیتول حادت شد.