روند تغییرات و نوسانات بارش در تالاب شور گلپایگان

Abstract

تغییرات و نوسانات بارش به‌‌عنوان یکی از مهم‌ترین نتایج تغییر اقلیم در جهان به شمار می‌‌آید. آنچه در این بین به طور مستقیم تأثیر می‌پذیرد، تغییر در میزان جریان آب‌های سطحی و چرخه هیدرولوژی است. بنابراین شناخت رفتار نوسانی و الگوهای حاکم بر آن در یک حوضه آبریز، نقش بسیار تأثیرگذاری در مدیریت بهینه حوضه‌های آبریز دارد. از این جهت در این پژوهش سعی شده است تا به شناسایی روند الگوهای نوسانی حاکم بر بارش و همچنین نوع روند بارش در حوضه آبریز گلپایگان پرداخته شود. بدین منظور از داده‌های روزانه بارش ایستگاه‌های هواشناسی نزدیک به تالاب شور گلپایگان استفاده گردید. جهت تحلیل روند از رگرسیون خطی و روش من-کندال و جهت شناسایی چرخه‌های حاکم بر بارش از تکنیک تحلیل طیف استفاده گردید. نتایج تحلیل روند نشان داد که در همه ایستگاه‌های مورد مطالعه، بارش روند کاهشی معنی‌داری داشته است. به‌طوری‌که بالاترین روند کاهش معنی‌داری با 23- میلی‌متر برای ایستگاه گلپایگان می‌باشد. نتایج تحلیل طیف نیز نشان‌دهنده‌ی وجود چرخه‌های کوتاه‌مدت 2 تا 5 ساله در اکثر ایستگاه‌های مورد مطالعه است. بیشتر دانشمندان چرخه‌های 2 تا 3 ساله (چرخه‌کوتاه‌‌مدت) را به ال نینو-نوسانات جنوبی (ENSO) و تغییرات دوسالانه (QBO) را به الگوی بزرگ‌مقیاس گردش عمومی جو و جریانات مداری نسبت داده‌اند.