بررسی اثر تنش خشکی و شرایط رطوبتی گیاه مادری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه یولاف وحشی (Avena ludoviciana)

Abstract

با توجه به تاثیر شرایط محیطی حاکم بر گیاه مادری در زمان تشکیل بذر بر ویژگی­های جوانه ­زنی و اهمیت این مرحله در استقرار علف هرز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی به منظور بررسی اثر تنش خشکی (پتانسیل­های صفر، 0.2- ، 0.4- ، 0.8- و 1- مگاپاسکال) بر خصوصیات جوانه ­زنی و رشد گیاهچه بذور یولاف وحشی تولید شده تحت رژیم ­های آبیاری (تامین 100% ، 80% و 60% نیاز آبی گندم از مرحله ساقه رفتن گندم تا انتهای فصل رشد)، در مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود اجرا گردید. نتایج آزمایش بیانگر اثر معنی­ داری رژیم آبیاری حاکم بر گیاه مادری و تنش خشکی در زمان جوانه ­زنی بر خصوصیات جوانه­ زنی و رشد گیاهچه یولاف بود. با کاهش پتانسیل آب به 1- مگاپاسکال در تمامی رژیم­های آبیاری، خصوصیات جوانه ­زنی کاهش یافت. بیشترین درصد و سرعت جوانه­ زنی و طول ریشه ­چه در این پتانسیل آب مربوط به رژیم آبیاری تامین 60% نیاز آبی بود و کمترین وزن خشک ساقه­ چه مربوط به تیمار­های رژیم­ آبیاری 60 و 80% نیاز آبی مشاهده شد. کاهش بیشتر طول و وزن خشک ساقه­ چه نسبت به ریشه ­چه حاکی از حساسیت بیشتر آن به کاهش پتانسیل آب بود. گیاهچه­ های حاصل از بذوری که در پتانسیل­ های آب بیشتر از 0.4- مگاپاسکال جوانه زدند، وزن خشک و سطح برگ کمتری داشتند. نتایج آزمایش نشان داد که وجود تنش خشکی در زمان تشکیل بذر سبب تغییر معنی­دار جوانه ­زنی بذر یولاف در شرایط تنش خشکی می­ گردد.