ظرفیت‌های برنامه‌ریزی شهری همکارانه برای پاسخ به مسائل سالمندی شهری

Abstract

رشد امکانات زیست و حمایت‌های بهداشتی ازشهروندان، هرسال به سهم سالمندان ازجمعیت شهرها افزوده می‌شود. متناظربا این افزایش سهم، چالش‌های جدیدی پیش روی مدیریت شهری قرارگرفته است. سالمندان بنا به ویژگی‌های خاص عملکردی وفیزیکی خود ازیک‌طرف امکان استفاده از برخی تسهیلات موجود در شهرها را نداشته و از سوی دیگر نیازهایی ویژه دارندکه دربرنامه‌های متداول توسعه شهری مغفول واقع‌شده‌اند.<br /> مدیریت شهری همواره بایستی به نیازهای شهروندان پاسخگو بوده و به‌ویژه از گروه‌های درمعرض آسیب حمایتی ویژه به عمل آورد. درواقع درالگوی مطلوب، مدیریت شهری علاوه برعدالت ورزی درتأمین خدمات (که هدف آن عموم شهروندان است) می‌بایست نوعی از «تبعیض مثبت» را درفضای شهر حاکم نماید.<br /> درسطح جهانی، برنامه‌ریزی همکارانه به‌عنوان شیوه‌ای نوین از برنامه‌ریزی شهری که هدف خود را بر پاسخ به مسئله «مردم‌سالاری در برنامه‌ریزی شهری» از طریق فرصت دهی به شهروندان برای تدوین، تصویب و نهایتاً اجرای پیشنهاد‌های توسعه‌ای قرار داده است، در بسیاری از حوزه‌های بالادستی برنامه‌ریزی به کار گرفته‌شده است. مقاله حاضر با تبیین ظرفیت‌های این شیوه از برنامه‌ریزی شهری برای پاسخ به مسئله سالمندی شهروندان، این پیشنهاد را طرح می‌نماید که با استفاده از برنامه‌ریزی همکارانه در سطح برنامه‌های محلی توسعه شهری، از تکرار تجربه شکست‌خورده برنامه‌ریزی سنتی – جامع برای مواجهه با مسئله سالمندی پیشگیری نموده و از این طریق به ارتقا کیفیت زندگی سالمندان به‌عنوان یک گروه آسیب‌پذیر اجتماعی اقدام شود.<br /> <br /> مقاله برگرفته از رساله دوره دکتری نویسنده اول با عنوان « طراحی الگوی برنامه ریزی شهری همکارانه همساز با ساختار نهادی ایران» با راهنمایی دکتر مهین نسترن و دکتر محمودرضا ثقفی است.