تأثیر دماها و رطوبت های مختلف در طول دوره نگهداری بر شاخص های جوانه زنی بذور کتان روغنی (Linum usitatissimum L.)

Abstract

شرایط نامساعد نگهداری، به خصوص رطوبت نسبی بالای محیط انبار و مهم­تر از آن دمای بالا، به شدت بر کیفیت بذور روغنی اثر می­گذارد. به منظور بررسی اثر دما، محتوای رطوبت بذر و زمان بر روی زوال بذرهای کتان روغنی توده محلی بذرک قرمز ارومیه، آزمایشی در آزمایشگاه بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج به صورت فاکتوریل در غالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. دما در چهار سطح (۱۵، ۲۵، ۳۵ و ۴۵ درجه سانتی­گراد)، محتوای رطوبت بذر در پنج سطح (رطوبت اولیه، ۵، ۹، ۱۳ و ۱۷ درصد) و شش زمان (۳۰، ۶۰، ۹۰ ، ۱۲۰، ۱۵۰ و ۱۸۰ روز) به عنوان فاکتورهای این آزمایش بودند. نتایج نشان داد که درصد جوانه‌زنی، درصد گیاهچه‌های نرمال، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه گیاهچه با افزایش رطوبت و طول دوره نگهداری بذر در هرسطح دمایی کاهش یافت و با ترکیب دما و رطوبت بالا این کاهش شدیدتر گردید.کم‌ترین سطح زوال در دمای ۵ درجه سانتی­گراد با محتوای رطوبت ۵ درصد بود که بعد از ۱۸۰ روز نگهداری قوه­نامیه از ۹۳ به ۹۰ درصدکاهش یافت. با گذشت زمان و با افزایش محتوای رطوبت، هدایت الکتریکی نیز افزایش یافت که در دما­های بالا این افزایش بیشتر بود و توده­های بذری با هدایت الکتریکی بالا دارای قوه نامیه پایینی بودند.