ارزیابی قابلیت آزمون جوانه زنی استاندارد بذر در شرایط آزمایشگاهی برای پیش بینی ظاهر شدن و استقرار گیاهچه نخود (Cicer arietinum L.) در مزرعه

Abstract

به منظور بررسی قابلیت آزمون جوانه زنیاستاندارد برای پیش بینی ظاهر شدن و استقرار گیاهچه بذر نخود در مزرعه، آزمایشی در دو مرحله بر روی 13 توده بذر نخود در آزمایشگاه و مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال زراعی 1391 انجام شد. در آزمایشگاه سیزده توده بذر نخود متعلق به هفت رقم در قالب طرح کامل تصادفی در 4 تکرار به از روش انجمن بین المللی آزمون بذر (ISTA) تحت آزمون جوانه زنی استاندارد قرار گرفتند. در این آزمون‌ شاخص‌های مرتبط با بنیه بذر و گیاهچه اندازه‌گیری شدند. در مزرعه با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار فاکتورهای درصد و سرعت ظاهر شدن گیاهچه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها در آزمایشگاه نشان داد که توده‌های بذر از نظر صفت های درصد جوانه‌زنی نهایی، درصد گیاهچه‌ قوی، درصد گیاهچه‌ غیرعادی، درصد بذر جوانه‌نزده، متوسط زمان جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی بذر و شاخص بنیه گیاهچه تفاوت معنی دار داشتند. مقایسه میانگین داده‌ها در آزمایشگاه و مزرعه نشان داد توده‌های بذر جدید نسبت به توده‌های بذر قدیمی از خصوصیات جوانه‌زنی بالاتری برخوردار بودند. بررسی نتایج همبستگی بین صفات اندازه گیری شده در آزمون جوانه‏زنی استاندارد با مزرعه نشان داد درصد و سرعت ظاهر شدن گیاهچه در مزرعه بیشترین همبستگی را با درصد جوانه‏زنی نهایی، درصد گیاهچه قوی و شاخص بنیه گیاهچه داشتند. بنابراین این آزمون از قابلیت بالایی برای پیش بینی درصد و سرعت ظاهرشدن گیاهچه در مزرعه برخوردار می باشد.