نظریه سازمانی حکمت‌گرا

Abstract

نظریه‌های سازمانی متداول، مبتنی بر دیدمان کارکردگرا هستند، دیدمانی که از نظر هستی‌شناسی بر عینی‌گرائی و از نظر جامعه‌شناختی، نظم‌گراست. با توجه به انتقادهایی که بر این نظریه وارد شده است، گزینه‌های جایگزین از طرف طرفداران دیدمان‌های سه‌گانه دیگر (تفسیر‌گرایی، انسان‌گرای بنیادی، و ساختارگرای بنیادی) پیشنهاد شده و یا می‌شود. شکل‌گیری حکومت اسلامی در کشورهای اسلامی، نیاز به انتخاب نظریه سازمانی متناظر با مبانی اسلامی را مطرح ساخته است. این مقاله تلاشی است در این خصوص که چیستی نظریه سازمانی اسلامی را با امعان نظر به حکمت اسلامی مطرح کند. حکمت اسلامی، ناظر بر معرفت استوار و عاری از کذب، مصحلت‌اندیشی، جامع‌نگری، و اصابه حق از طریق علم و عقل است. بی‌شک، برمبنای چنین حکمتی، نظریه‌های سازمانی موجود قابل نقد هستند. از این‌رو، نظریه‌پردازی سازمانی مبتنی بر حکمت اسلامی نه یک گزینه، بلکه یک ضرورت استراتژیک است که در این مقاله مبانی اولیه آن ارائه شده است.