مطالعه ای بر رویکرد اکتشافی در برنامه ریزی سناریو

Abstract

آینده به‎طور ذاتی دچار عدم قطعیت بوده و آینده­پژوهی علم شناخت پارادایم­های آینده پیش از وقوع آنها و علم ساختن آینده است روش­های مختلفی برای آینده­پژوهی وجود دارد که هر کدام از آنها دارای مزایا و ضعف­های خاص خود می­باشند و انتخاب هر کدام از این روش­ها اقتضائی است. مبحث این مقاله از دیدگاه مدیریتی یک تجزیه و تحلیل گام به گام با رویکرد اکتشافی به برنامه­ریزی سناریو¹ است. روش سناریو به­طور کلی در مقابل تکنیک­های سنتی­تر برنامه­ریزی با گرایش کمتری به رویارویی با عدم قطعیت و پیچیدگی، قرار می­گیرد. برای نشان دادن گام­ های اصلی رویکرد اکتشافی، مطالعه­ای مورد­ی در یک شرکت صنعتی انجام گرفت که اساس آن نیز شناسایی گرایش­ها و عدم قطعیت­های مربوطه و تبدیل آنها به سناریوهای سازگار با سیستم داخلی شرکت بود. در اینجا سناریوها به­عنوان نشان­دهندۀ دامنۀ عدم قطعیت­هایی که تفکر مدیریتی را به چالش می­کشند، مورد بحث قرار می­گیرد و سپس ارتباط آن با تصمی­م گیری، از جمله سیاست­های اداری و نیز فنون یکپارچگی مورد بررسی قرار گرفته و در سطح راهبردی، برای یکپارچه کردن سناریو­ها، تجزیه و تحلیل رقیب و دورنمای راهبردی، به­عنوان ماتریس عامل اساسی موفقیت² ارائه خواهد گردید.در سطح عملیاتی، شبیه­سازی مونت کارلو³، به­عنوان یک تکنیک سودمند ترکیب تفکر سناریویی با ارزیابی رسمی پروژه(بعد از برگردان­های مناسب) پیشنهاد می­شود. این مقاله با یک بحث کلی دربارۀ برنامه­ ریزی سناریویی شروع و با قراردادن آن در یک چشم­ انداز گسترده­ تر، به نتیجه­ گیری می­رسد.