اصل صلاحیت شخصی مبتنی بر تابعیت بزه‌دیده در قوانین کیفری ایران

Abstract

<span lang="FA" dir="RTL">مبنای پذیرش «اصل صلاحیت مبتنی بر تابعیت بزه­دیده»، «حمایت از اتباع بزه‌دیده» است که بر پایه‌ آن، دادگاه‌های کشور متبوع بزه‌دیده تحت شرایطی صلاحیت رسیدگی می‌یابند. اصل مزبور در حقوق ایران، جز در برخی موارد، به عنوان یک اصل تعیین­کننده اعمال قوانین کیفری مورد پذیرش قرار نگرفته بود. این در حالی است که بسیاری از کشورهای دیگر از دیرباز این اصل را پذیرفته و هم‌اکنون نیز در نظام‌های حقوق داخلی و بین­المللی استناد به آن در حال گسترش است. با عنایت به عدم مغایرت این اصل با موازین شرعی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مشروعیت آن در سطح بین‌المللی، ماده‌ (8) قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 اصل مزبور را مورد پیش‌بینی قرار داده است که گام مؤثری در حمایت از اتباع ایرانی به شمار می‌رود. بررسی میزان تأمین منافع اتباع ایرانی از طریق پیش‌بینی این اصل، جایگاه این اصل در جدال با سایر اصول اعمال صلاحیت و نحوه‌ تعامل اصل موصوف با سایر کشورهای دارای صلاحیت، موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است.</span>