بررسی تحلیلی تطبیقی مراحل سفر معنوی در آثار عطار و امانوئل اشمیت

Abstract

داستان «اسکار و خانم رز» اثر نویسنده مشهور فرانسوی اریک امانوئل اشمیت، روایتگر سیر و سلوک معنوی کودکی به نام اسکار است. اسکار که به سبب ابتلا به سرطان خون در بیمارستان بستری است، با راهنمایی پرستاری به نام خانم رُز (= مامی رز)، تصمیم می‌گیرد که به خدا نامه‌هایی بنویسد. در این داستان، اسکار خردسال، بطور تمثیلی، سالِکی خام و نوپا بوده و خانم رز حکم پیر و مرشد او را دارد. در ادبیات پارسی نیز داستان‌هایی با مضمون سفرهای معنوی وجود دارد. مراحل سفر معنوی در برجسته‌ترین اثر منظوم عطّار، کتاب منطق‌الطّیر، شامل «طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت، فقر و فنا» است. در مقاله حاضر نگارنده کوشیده است تا پس از تحلیل و تطبیق وادی‌های یادشده با مراحل سلوک اسکار شباهت‌های این دو اثر را برجسته‌ و به مخاطبان عرضه نماید. دلیل عمده‌ی شباهت‌های میان مراحل سفر در هر دو اثر را می‌توان پیش‌زمینه‌ی مذهبی آن دو دانست.