بررسی تأثیر متغیرهای اقتصادی بر صادرات کالاهای سنتی و کشاورزی ایران

Abstract

در این پژوهش تأثیر پنج متغیر کلان اقتصادی شامل نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی، قیمت‌های نسبی کشاورزی، سرمایه بخش کشاورزی و نیز عرضه پول بر صادرات کالاهای کشاورزی و سنتی طی سال‌های 1365 تا 1393 بررسی شده است. در پژوهش حاضر از مدل خودرگرسیون برداری و همگرایی جوهانسن استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد بین متغیرهای نرخ ارز، قیمت‌های نسبی، عرضه پول و صادرات کالاهای کشاورزی و سنتی رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد و متغیر وابسته رابطه منفی و معنی‌داری با متغیر سرمایه بخش کشاورزی دارد. همچنین بین نرخ ارز و صادرات و عرضه پول و صادرات رابطه علّی یک‌طرفه وجود دارد. به علاوه با استفاده از ضریب تعدیل حاصل از سازوکار تصحیح خطا برای متغیرها می‌توان نتیجه گرفت در صورت بروز بی‌تعادلی در صادرات در هر سال، حدود یک‌چهارم از بی‌تعادلی حاصل، در دوره بعد تعدیل می‌شود. برای تعیین رابطه موجود بین متغیرها در بلندمدت از روش جوهانسن، بردارهای همگرا برآورد شده و با اعمال قیود روی روابط هم‌جمعی، تأثیر متغیرها سنجیده شده است. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، پیشنهاد می‌شود مسئولین اقتصادی برای یکسان‌سازی نرخ ارز و از‌بین‌بردن انحراف نرخ رسمی و نرخ آزاد و رسیدن به بهترین راهکار برای ایجاد ثبات ارزی و به دنبال آن ثبات صادرات در بلندمدت بکوشند. برای این کار باید با سیاست‌های پولی و مالی مناسب، نقدینگی به سمت تولید هدایت شود و بازار سرمایه تقویت شود.