بررسی امکان تناوب معیشت برای کاهش اثرات ناشی از خشکیدگی رودخانه‏ ی زاینده‏ رود و تالاب گاوخونی مطالعه‏ ی موردی: شهر ورزنه

Abstract

تبدیل رودخانه‏ی زاینده‏رود از یک رود دائمی به یک رود فصلی، کاهش سهم کشاورزان از 40 درصد آب رودخانه به 7 درصد و تأخیر در کشت‏های پاییزه و بهاره، ساکنان عمده‏ی کشاورز و دامدار شهر ورزنه را با چالشی بزرگ روبه‏رو کرده است. چالشی که منجر به مهاجرت بسیاری از ساکنان، افزایش شغل‏های کاذب و پیدایش بزهکاری‏های اجتماعی شده است. بنابراین ارائه‏ی راه‏حل‏هایی برای مدیریت این بحران، برای کاهش خسارات ضروری است. در پی همین ضرورت، پژوهش حاضر به بررسی وضعیت تناوب معیشت به‏منزله‏ی یافتن راه‏حلی برای افزایش توانایی جامعه‏ی شکننده‏ی این شهر می‏پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت آن توصیفی - پیمایشی است که به روش پرسشنامه‏ای در قالب 4 معیار و 11 متغیر با حجم نمونه‏ی 374 نفر انجام شده است. روش نمونه‏گیری تصادفی ساده و میزان پایایی بر اساس آلفای کرونباخ 719/0 است. تحلیل استنباطی پرسشنامه با استفاده از آزمون t تک نمونه‏ای در محیط نرم‏افزار SPSS انجام گردید. نتایج نشان داد که میزان مشارکت‏پذیری ساکنان شهر ورزنه مطلوب (31/3)، میزان آشنایی آن‏ها با تناوب معیشت پایین (45/2) و تمایل به انتخاب شغل‏های جایگزین (12/3) بالا است که دلیل اصلی آن خشک شدن رودخانه و کاهش راندمان تولیدی محصولات کشاورزی و دامی است. همچنین نتایج نشان داد که پیشه‏ی قالیبافی در میان ساکنان مطلوبیت بیشتری نسبت به کشاورزی، دامداری، گردشگری و سفره‏بافی دارد.