ارائه‌ی مدلی برای خطر آتش‌سوزی در بوستان ملی گلستان

Abstract

تحقیق حاضر به شناسایی مناطق حساس به آتش‏سوزی در بوستان ملی گلستان، یکی از مهم‌ترین ذخایر زیست‌کره‌ی جهان، با استفاده از تحلیل تشخیصی (ممیزی) و شبکه‌ی استنتاج عصبی فازی تطبیقی می‏پردازد. بدین منظور ابتدا لایه‌های رقومی و داده‌های مورد نیاز از پایگاه‌های اطلاعاتی، مراکز مرتبط و برداشت‌های میدانی در منطقه‌ی مورد مطالعه تهیه شد. پس از آماده‏سازی داده‌ها و در نظر گرفتن آتش‌سوزی‏های رخ داده، با استفاده از تحلیل تشخیصی، مهم‌ترین عوامل مؤثر در وقوع آتش‏سوزی مشخص گردید. میانگین وزنی این عوامل محاسبه شد و با استفاده از الگوریتم K-Fold در شش مرحله با توابع عضویت ذوزنقه‌ای، گوسی، مثلثی و زنگوله‏ای، مدل‏های عصبی ـ فازی خطر آتش‏سوزی ساخته شد و با استفاده از نتایج نقشه‌ی خطر آتش‌سوزی در 5 طبقه‌ی خطر خیلی‏کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تهیه گردید. ارزیابی صحت نیز با استفاده از مشخصه‌ی عامل نسبی صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تحلیل تشخیصی حضور دامدار، حضور شکارچی، فاصله از جاده‌ی ترانزیتی، میانگین دما، فاصله از چشمه‏ها، بارش در فصل رویش و شیب را مهم‌ترین عوامل آتش‌سوزی نشان داد. اعتبار‏سنجی تابع عضویت ذوزنقه‌ای با مقدار 564/0 =R² و 283/0 RMSE= با بهترین نتایج در بین توابع به ‏دست آمد. نتایج حاصل از ارزیابی صحت مقدار 875/0ROC = را برای مدل مذکور نشان داد. نتایج همچنین نشانگر آن بود که از 91895 هکتار مساحت منطقه، 972 هکتار دارای احتمال خطر خیلی زیاد و 16879 هکتار دارای احتمال خطر زیاد بوده است. با توجه به صحت بالای نقشه‌ی به‏ دست آمده می‌توان از آن برای مهار آتش‌سوزی‌های منطقه استفاده کرد.