بررسی انگاره‌های مرتبط با مشارکت مردم محلی در فرآیند توسعه جنگل‌های حراء در جنوب ایران

Abstract

بنابه شواهد تجربی، شناسایی نیازهای مردم محلی و دیگر دست‌اندرکاران و بازشناخت جایگاه واقعی آنان در راستای مشارکت موثر در همه مراحل فرآیند، اولین گام هر نوع مداخله‌گری موفق در فرآیند توسعه پایدار منابع طبیعی به شمار می‌رود. با توجه به این مهم، در این مقاله به عنوان نتیجه یک پژوهش توصیفی مبتنی بر راهبرد پیمایش، تلاش شده است تا برخی انگاره‌های مرتبط با مشارکت مردم محلی در توسعه جنگل‌های مانگرو در جنوب ایران (سواحل استان بوشهر) شناسایی و معرفی شود. روایی پرسشنامه مورد بهره گیری در این پژوهش به عنوان ابزار گردآوری داده ها از سوی کارشناسان امر مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز بر پایه محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (بین 67/. تا 79/. برای بخش‌های مختلف پرسشنامه) مناسب تشخیص داده شد. تحلیل داده‌ها، با کمک نرم افزار SPSS و بر پایه روش‌های آماری مناسب صورت پذیرفت. در بخش یافته‌های توصیفی این مقاله، انگاره‌های مرتبط با نوع بهره‌برداری از جنگل‌های حرا، علل تخریب آن، نگرش مشارکتی مردم محلی، زمینه‌ها و رویه‌های مشارکت و راه ها و زمینه های اطلاعاتی/ ارتباطی مناسب بر پایه آماره‌های توصیفی ارایه شده است. در بخش استنباطی نیز نتایج آزمون‌های مقایسه میانگین‌ها ارایه شده است که نمایانگر معنی‌داری تفاوت نگرش مشارکتی نمونه مورد بررسی بر پایه متغیرهایی همانند شغل، سطح تحصیلات، عضویت در تشکل‌های محلی، نوع بهره‌برداری به عمل آمده و مشارکت در پروژه‌های روستایی است. همچنین با بهره گیری از تحلیل رگرسیونی چندگانه، یک معادله خط رگرسیونی شامل متغیرهای مستقلی همانند سن، میزان مراجعه به ادرات دولتی، شمار دام و سابقه عضویت در نهادهای محلی بدست آمده است. ضریب تعیین تعدیل‌شده (R2Ad) نشان داده است که این متغیرها حدود 60 درصد از واریانس متغیر وابسته یا نگرش مشارکتی مردم محلی به توسعه جنگل‌های حرا را برآورد می‌نمایند.