بررسی امکان استفاده از روش ژئومورفولوژی برای مطالعات خاک شناسی در منابع طبیعی

Abstract

در کشور ما روش های متعددی برای مطالعات خاک وجود دارد که بیشترین این روش ها چون توسط متخصصان کشاورزی ارائه شده ، به هنگام تجزیه و تحلیل هم همان دیدگاه کشاورزی حاکم است و قابل توصیه برای منابع طبیعی نیست. یکی از روشهایی که برای مطالعات خاک در منابع طبیعی به کار می رود ، روش ژئومورفولوژی است. برای ارزیابی این روش زیر حوزه حسنجون از حوزه آبخیز طالقان که در محدوده َ37 و50 تا َ50 و 50 طول شرقی و َ7 و 36 تا َ20 و 36 عرض شمالی واقع شده ودارای تنوع ژئومورفولوژی زیادی است، انتخاب شد.ابتدا نقشه های واحد های کاری روش ژئومورفولوژی که ترکیبی از جنس سنگ رخساره و عوامل توپوگرافی است ، با بررسی های فتوژئولوژی و بازدید صحرایی با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی در مقیاس 1:20000 تهیه ، سپس اقدام به حفر پروفیل در این واحد ها شد( در بعضی از واحدهای کاری علاوه بر پروفیل معرف ، پروفیل تصادفی هم حفر شد ) . پس از تشریح پروفیل مقدار pH ، EC ، در صد مواد آلی ، درصد کربنات کلسیم ، بافت خاک در افق های اصلی تعیین شد. با استفاده از t جفت شده پروفیل های معرف و تصادفی هر واحد کاری با یکدیگر مقایسه شدند و نتایج نشان داد که پروفیل های معرف و تصادفی در همه فاکتور ها با هم اختلاف معنی ندارند و این نشان دهنده همگنی زیاد واحد های کاری روش ژئومورفولوژی است. نظر به اینکه در واحد های ژئومورفولوژی کلیه عوامل مؤثر در فرآیند خاکسازی مورد توجه قرار می گیرند ، بدیهی است تعداد پروفیل ها بیشتر خواهد بود. حفر پروفیل های زیادی ، هزینه زیادی را می طلبد ، ولی این هزینه در مقابل دقت زیاد آن منطقی به نظر می رسد ، زیرا بسیاری از تصمیم گیری ها در طرح های آبخیزداری و مرتعداری وابسته به عوامل مختلفی است که یکی از اینها و مهمترین آن عامل خاک است که مطالعه دقیق آن از بسیاری از شکست ها و عدم موفقیت ها جلوگیری خواهد کرد. نکته قابل ذکر اینکه در گردش صحرایی و با دید کارشناسی بعضی از واحدها می توانند در یکدیگر ادغام شوند که این مسئله از تعداد پروفیل های مطالعاتی می کاهد.