یک روش ابداعی به منظور تعیین وضعیت و ظرفیت مراتع در شمال کشور

Abstract

طبقه بندی وضعیت مراتع در ایران براساس تئوری کلیماکس انجام می گیرد که در آن وضعیت مرتع برحسب میزان انحراف از کلیماکس سنجیده می شود. از آنجایی که در اکوسیستم های مرتعی ایران مطالعات بوم شناختی نشان دهنده حالات کلیماکس و درصد گونه های گیاهی در این شرایط صورت نپذیرفته است، بنابراین، کاربرد این روش و روش های تغییر شکل داده شده (شش و چهار فاکتوری)، از نظر علمی و عملی، علاوه بر مواجهه با مشکلات، خالی از اشکال نیست. در این بررسی، روشی تحت عنوان "ارزش مرتع" منطبق با شرایط اکولوژیک شمال کشور برای تعیین وضعیت و ظرفیت مراتع براساس ترکیب گونه ای، آنالیز کمی و به کارگیری شاخص خوش خوراکی و سطح تاج پوشش گیاهان مدنظر قرارگرفته است. نتایج مقدماتی این بررسی نشان می دهد که تغییرات ارزش مرتع برای درجات مختلف آن در شمال کشور، می تواند نواسانات زیر را دربرداشته و به منظور طبقه بندی مراتع برای یک دوره چرا (120 روز در سال) به صورت زیر به کار رود. - ارزش مرتعت بالاتر از 51 امتیاز مرتع عالی محسوب و توانایی بهره برداری 2- 5/1 واحد دامی را در هکتار دارد. - ارزش مرتع با 50 – 39 امتیاز مرتع خوب محسوب و توانایی بهره برداری حداکثر 1 واحد دامی را در هکتار دارد. - ارزش مرتع با 38 – 26 امتیاز مرتع متوسط محسوب و توانایی بهره برداری حداکثر 75/0 واحد دامی را در هکتار دارد. - ارزش مرتع با 25 – 13 امتیاز مرتع فقیر محسوب و توانایی بهره برداری حداکثر 5/0 واحد دامی را در هکتار دارد. - ارزش مرتع با 12 – 0 امتیاز مرتع بسیار فقیرمحسوب شده،غیرقابل بهره برداری و یا بسختی تحمل حداکثر 25/0 واحد دامی را در هکتار دارد. توانایی بهره برداری (ظرفیت چرا) در یک دوره چرا، برابر دو درصد از ارزش مرتع به ازای هر واحد دامی در هر هکتار به دست آمد.