الگوها و تعیین کننده‌های تمایلات فرزندآوری در ایران

Abstract

در این تحقیق، برپایه یک رویکرد جمعیت‌شناختی یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی جوامع معاصر یعنی الگوهای مرتبط با تمایلات فرزندآوری را مورد توجه و بررسی قرار داده‌ایم. جمعیت نمونه تحقیق حاضر مشتمل بر 2787 نفر از مردان و زنان 15 ساله به بالای ساکن در نقاط شهری و روستایی شهرستان‌های اهواز، بابلسر، بجنورد، گنبدکاووس، محمودآباد و همدان می‌باشد. در مجموع، تجزیه و تحلیل‌های این تحقیق نشان می‌دهد که گرچه یک «شکاف نسلی» فراگیر و فزاینده در زمینه الگوهای فرزندآوری کاملا مشهود است، با این وجود، الگوهایی همچون «بی‌فرزندی» و «تک‌فرزندی» در جامعه ایرانی چندان پذیرفتنی نیست. برجسته‌ترین الگوی تمایلات فرزندآوری نیز الگوی دو فرزندی است. یکی دیگر از الگوهای اصلی که از تجزیه و تحلیل‌های این تحقیق می‌توان استنباط کرد، این است که تمایلات فرزندآوری مردان و زنان بسیار به هم شبیه و یکسان است. در عوض، تفاوت‌ها در زمینه تمایلات فرزندآوری به‌طور چشمگیری تحت تاثیر نحوه نگرش جنسیتی مانند نگرش به الگوی سنتیِ مرد نان‌آور خانواده و اشتغال زنان است.