نظریة هنجاری در علوم انسانی اسلامی با تاکید بر روش اجتهاد

Abstract

این پژوهه به تحلیل یکی از ساحت‌های بسیار مهم در علوم انسانی اسلامی که ظرفیت زیاد ومنحصر به فردی در به کار انداختن منابع اسلامی برای تولید علوم انسانی دارد یعنی نظریة هنجاری پرداخته است. تحقیق فرارو با روش اسنادی ابتدا نظریة هنجاری را در اصطلاح وتاریخچه وساختار کاویده است وسپس فرایند تولید نظریة هنجاری اسلامی در علوم انسانی را در هفت مرحله تحلیل کرده است: اول، شناخت مشکل اجتماعی؛ دوم، تولید یک پرسش هنجاری؛ سوم، عرضه کردن پرسش هنجاری به مبانی مفهومی علوم انسانی وتحلیل‌های عقلی و پاسخ‌خواهی از ایشان؛ چهارم، تولید پرسش‌های تفصیلی صورت‌بندی‌شده بر اساس مدل مفهومی؛ پنجم، عرضه کردن پرسش هنجاری تفصیلی به متون اسلامی؛ ششم، تولید نظریة هنجاری بر اساس مبانی پاردایمی اسلامی در شش بعد یعنی بیان الگوهای کنشی، الگوهای ترغیبی، الگوهای تحذیری، بیان هنجارها، بیان آثار و بیان محتوا؛ هفتم، عرضة دوسویة نظریة هنجاری و واقعیت عینی بر یکدیگر. تولید سازه‌های مفهومی و بالاخره ارائة مدلی از تولید نظریة هنجاری بر مبنای روش اجتهاد ونقش روش اجتهاد در چرخة تولید علم واتصال نظریة هنجاری به دست‌آمده به نظریة اثباتی وتفسیری، نوآوری این تحقیق است؛ همچنین ابعاد تعامل فقه واخلاق (به عنوان دانش‌های هنجاری اسلامی) با نظریة هنجاری در علوم انسانی اسلامی در چهار محور تحلیل شده ودر نهایت، نوآوری‌های تحقیق را در مقایسه با نظریه‌های موسوم به نظریة هنجاری ارائه شده است.