سنجش و ارزیابی میزان زیست پذیری سکونتگاه‌های شهری مناطق مرزی مطالعه موردی: تربت‌جام

Abstract

زیست پذیری یکی از راهبردهای توسعه پایدار است و شهری زیست پذیر نام دارد که سه مؤلفه اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در آن، به سمت توسعه پایدار گام بردارند. در راستای چنین هدفی پژوهش حاضر باهدف سنجش میزان زیست پذیری سکونت‌گاه‌های شهری مناطق مرزی در شهر تربت‌جام انجام‌گرفته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده‌شده است. جامعه آماری شامل ساکنان شهر تربت‌جام بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۳ برآورد شده است. در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تی‌هتلینگ و آزمون فریدمن و تی تک نمونه‌ای گردیده است. در این پژوهش سهم مؤلفه اقتصادی – اجتماعی و زیست‌محیطی با سیزده شاخص موردبررسی قرارگرفته‌اند که به ترتیب عبارت‌اند از: امکانات و زیرساخت‌ها، امنیت فردی و اجتماعی، اوقات فراغت و فضای باز، امکانات بهداشتی درمانی، هویت و حس مکان، مشارکت، امکانات آموزشی، آلودگی، حمل‌ونقل، مسکن، چشم‌انداز، اقتصاد و اشتغال و نوع سفر. نتایج حاصل از آزمون تی‌هتلینگ و تی تک نمونه‌ای و فریدمن نشان از تأثیرگذاری پنج شاخص اولیه در افزایش میزان زیست پذیری دارند. و همین‌طور هشت شاخص باقیمانده دیگر نیز از میانگین اصلی پایین‌تر هستند که این نیز نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب این شاخص‌ها در سطح شهر موردمطالعه است. پس درنهایت می‌توان اذعان نمود که میزان زیست پذیری در تربت‌جام به‌عنوان شهری مرزی پایین‌تر از سطح میانگین قرار دارد.