واکاوی نظریه فرهنگی «سپهرنشانهای» یوری لوتمان و کاربست آن در زمینه تحلیل مناسبات میان دین و سینما
(ندگان)پدیدآور
سرفراز, حسینپاکتچی, احمدکوثری, مسعودآشنا, حسام الدیننوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
یوری لوتمان پایهگذار مکتب نشانهشناسی فرهنگی تارتو ـ مسکو با طرح نظریه فرهنگی با محوریت مفهوم سپهرنشانهای به توصیف و تبیین سازوکار عملکرد نشانهای فرهنگ در مقام یک سپهرنشانهای میپردازد. نشانهشناسی فرهنگی که نظریه و روششناسی آن مکتب است، با هدف مطالعه تعامل، همبستگی یا جدایی و تضاد میان نظامهای نشانهای شکل میگیرد. بهزعم لوتمان، سپهرنشانهای نه تنها حاصل جمع نظامهای نشانهای، بلکه بهعلاوه شرط لازم وقوع هر نوع عمل ارتباط و وجود هر نوع زبان و متنی است. در این مقاله، تعامل دین و سینما بهمثابه دو نظام نشانهای بهصورت بازنمایی دین در سینما پیشفرض ماست. مسئله اما چگونگی این بازنمایی با اِعمال روش نشانهشناسی لوتمان است. با انتخاب فیلم سینمایی «هر شب تنهایی» (رسول صدرعاملی، 1386) بهعنوان مطالعه موردی از آثار منتسب به سینمای دینی، تعامل سپهرهای نشانهای منتخب، تحلیل میشود.
کلید واژگان
دینسپهر نشانهای
سینما
نشانهشناسی فرهنگی
یوری لوتمان
شماره نشریه
39تاریخ نشر
2017-11-221396-09-01
ناشر
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگیسازمان پدید آورنده
دکترای علوم ارتباطات دانشگاه تهراناستادیار دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق(ع)
دانشیار گروه ارتباطات دانشگاه تهران
دانشیار فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع)




