جایگاه اخلاق مهندسی در شایستگی‌های حرفه‌ای مهندسان

Abstract

هدف از این پژوهش بررسی جایگاه اخلاق مهندسی در میان شایستگی‌های حرفه‌ای مهندسان است. الگوی شایستگی مهندسان، ابتدا از طریق پژوهش کیفی به روش دلفی و با مشارکت قریب 50 نفر از خبرگان به دست آمد و سپس در یک نظرسنجی از صاحب‌نظران این حوزه، مورد تأیید کلی قرار گرفت و در نهایت، در یک پژوهش پیمایشی توسط گروهی از دانش‌آموختگان دانشگاه صنعتی شریف بر اساس نمونه‌گیری افراد در دسترس، ارزیابی شد. از این طریق، الگوی نهایی (مشتمل بر 4 شایستگی کلان، 7 شایستگی اصلی و 28 شایستگی فرعی) به دست آمد. پژوهش حاضر، ابتدا برای مهندسان، 8 شایستگی اصلی حرفه‌ای را مدنظر داشت. شایستگی اول و دوم این فهرست عبارت بودند از: پرانگیزه و فعال بودن و اخلاقمند و پاسخگو بودن. پژوهش کمّی نشان داد که تفکیک دو شایستگی حرفه‌ای فوق، پاسخگوی مدل مطلوب نیست. لذا این دو شایستگی در یکدیگر ادغام شد و شایستگی حرفه‌ای جدید با عنوان «انگیزه متعالی داشتن» شکل گرفت و 8 شایستگی حرفه‌ای، به 7 شایستگی تقلیل یافت. مقاله حاضر، نشان می‌دهد که جایگاه شایستگی حرفه‌ای «انگیزه متعالی داشتن» در عرض سایر شایستگی‌ها قرار ندارد، بلکه هسته مرکزی و موتور محرک 6 شایستگی حرفه‌ای دیگر است. ضمناً «انگیزه متعالی» برای فعالیت حرفه‌ای یک مهندس، نباید مستقل از سایر انگیزه‌های او در زندگی باشد، بلکه یک مهندس مطلوب از حیث انگیزه، کسی است که رسالت واحدی را در کل زندگی فردی و اجتماعی خود برگزیده است و همان رسالت واحد، در نقش‌های مختلف زندگی، انگیزه متعالی آن نقش را مهیا می‌کند.<br /><br />