گونه‌شناسی معنویت‌گرایان جدید

Abstract

گونه‌شناسی و یا تقسیم و تفکیک انواع پدیده‌‌های اجتماعی براساس توجه به ویژگی‌‌های مشترک در کنار وجوه ممیزه به مطالعه دقیق‌تر امور و شناخت بهتر واقعیت‌‌های اجتماعی کمک می‌کند. چرا که از آشفتگی و درهم‌ریختگی ذهنی کاسته و قدرت تمیز انواع پدیده‌‌های اجتماعی را که در نظر اول غیرقابل تفکیک به‌نظر می‌رسند، فراهم می‌سازد. مقاله حاضر با هدف ابهام‌زدایی از پدیده معنویت‌گرایی جدید و گروندگان به آن و تلاش برای پرهیز از خلط آن با پدیده‌‌های مشابه چون جنبش‌‌های نوپدید دینی، با مرور و بررسی گونه‌شناسی‌‌های صورت‌گرفته، تعاریف معنویت‌گرایی جدید و سایر مطالعات نظری، گونه‌شناسی‌ نظری جدیدی معرفی می‌کند که نه‌تنها ضعف‌‌های گونه‌شناسی‌‌های پیشین را مرتفع می‌سازد، بلکه ارتقاء توان تجرید را با برجسته‌سازی تمایزات به‌دنبال خواهد داشت. نتیجه این بررسی استخراج 15 سنخ از معنویت‌گرایان جدید براساس 5 دلیل گرایش (روشنگری، التیام‌بخشی روحی ـ روانی، کسب موفقیت، سرگرمی و رفع مشکلات جسمانی) در 3 شکل گرایش (مخاطب، مشتری و عضو جنبش/جماعت) است. <br /><br />