نگاهی بر رویه‌ی نهادهای بین‌المللی در هنجارسازی و توسیع مفاهیم حوزه‌ی زنان

Abstract

حقوق بشر زنان یکی از موضوعات کلیدی در چارچوب نظام حقوق بین­الملل بشر است؛ تا کنون اسناد و معاهدات بین­المللی متعددی در حوزه‌ی حقوق بشر زنان به تصویب رسیده و نهادها و سازمان­های متکثری در این حوزه در جنبه­های مختلف به نقش‌آفرینی در عرصه‌ی جامعه‌ی بین­المللی می­پردازند. سازمان­های بین­المللی در راستای اعمال نظارت بر تحقق حقوق بشر زنان در سراسر جهان کارکردهای متنوعی دارند. یکی از مهم­ترین این کارکردها، صلاحیت تفسیری است که در عمل به توسیع مفاهیم و در نتیجه گسترش قلمرو تعهدات دولت­های عضو معاهدات حقوق بشری، منجر می­شود. از جمله مفاهیم و مصادیق حقوق بشر که در پرتو نظریات تفسیری این نهادها، توسیع پیدا کرده است «منع تبعیض»، «برابری جنسیتی»، «حق سلامت»، «کلیشه‌های جنسیتی» و «حقوق جنسی و باروری» است. با توجه به عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در برخی از اسناد حقوق بشری همچون میثاق بین­المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، میثاق حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک، آگاهی از آخرین تفاسیر نهادهای نظارتی بر این معاهدات می­تواند برای اتخاذ مواضع صحیح، مفید واقع شود.