بازخوانی یک سنت در هنر باغسازی ایران

Abstract

زری‌اسکیپ¹ یا منظره‌پردازی خشک بخشی از علم منظر است که در مواجهه با شرایط و اقلیم‌های گرم و خشک مطرح می‌شود. زری‌اسکیپ متشکل از هفت اصل کلی است که در راستای دستیابی به آبیاری بهینه در منظر تعیین شده‌اند. این اصطلاح برای اولین بار در سال 2000 میلادی در فرهنگ آکسفورد تعریف شد، درحالی‌که اصول آن سال‌ها پیش در منظرسازی باغ‌های ایران به کار رفته است. باغ ایرانی راهی به سوی تبیین توانمندی انسان در هم‌زیستی با طبیعت به ویژه در مناطق خشک و خشن کویری است. این امر که انعکاس هوشمندی و هوشیاری ایرانی است تاکنون به دست فراموشی سپرده شده و تنها در دروس باغ‌سازی به آن اشاره شده است. در این نوشتار تلاش می‌شود به منظور پاس‌داشت توانمندی ایرانیان در حوزه باغ‌سازی اثبات شود هفت اصل منظرسازی در مناطق خشک، با سبک باغ‌سازی ایرانی هماهنگی دارد. همچنین برای به تصویر کشیدن شکوه تفکر ایرانی دو اصل دیگر نیز معرفی می‌شود تا سندی استوار و انکارناپذیر بر اثبات تولد این دانش در ایران‌زمین باشد.