شبکه مثمر شهری؛ راهکاری برای دستیابی به توسعه پایدار

Abstract

سال‌هاست که تحقق آرمان پایداری یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بسیاری از حوزه‌های دانش بشری به‌شمار می‌رود. در همین راستا چنانکه رویکردهای تخصصی برنامه‌ریزی و طراحی شهری به مفهوم پایداری و جنبه‌های آن بی‌توجه باشد، در زمان فشارهای فزاینده جمعیتی بر منابع طبیعی تجدیدپذیر یا تجدیدناپذیر و فرآیندهای بوم‌شناسی و روند گرم‌شدن محیط زمین از معنای چندانی برخوردار نخواهد بود. بر این اساس در این پژوهش، موضوع "مناظر شهری پایدار" با ویژگی‌های چندعملکردی و کیفیت‌گرا، در نیل به پایداری مد نظر قرار می‌گیرد. در روند توسعه مفهوم منظر شهری کیفیت‌گرا به نظر می‌رسد بازگرداندن اسطوره ثمردهی به منظر شهری با "افزودن زیرساخت‌های سبز جدید به شهر‌های در حال توسعه" منجر به حیات و پویایی شهرها شود. ثمردهی به عنوان یکی از زمینه‌های دستیابی به توسعه پایدار شهرهاتداعی‌کننده طراحی فضاهای باز شهری به عنوان سیستم فضاهای باز چندمنظورهاست. پرسش اصلی در این پژوهش، "چرایی حضور و تلفیق گیاهان مثمر در بستر فضاهای باز عمومی شهری و نقش آنها در توسعه پایدار شهرها" است. به نظر می‌رسد با توجه به رویکردهای کنونی موجود در ارتباط با موضوع این پژوهش، حضور گیاهان مثمر در شهر به عنوان عامل یکپارچه‌ساز توسعه شهرها، پاسخی به چالش‌های به وجود آمده در رابطه با شهر‌های بزرگ فردا خواهد بود. روش کار بر مطالعه اسناد و دیدگاه‌های نوین در توسعه کیفی فضاهای باز شهری استوار است. براساس هدف تعیین شده، شهرهای موفق به عنوان نمونه موردی در امر تلفیق مناظر شهری و مناظر روستایی بررسی می‌شوند، تا بدین ترتیب بتوان به مبنایی کاربردی در ایجاد منظر مثمر شهر تهران دست یافت.