مطالعه هامت وارونگی نیتروژن درN ـ فنیل‌آزیریدین ها به روش MP2

Abstract

<em>ترکیب­ های نیتروژن سه ­ظرفیتی با وجود زوج الکترون آزاد روی نیتروژن دارای شکل به تقریب چهاروجهی هستند، به طوری که زوج الکترون یکی از موقعیت ­های چهاروجهی را اشغال می ­کند. همین امر سبب وارونگی این مولکول­ های چهاروجهی می­ شود. در این پژوهش، با استفاده از نرم­ افزار گوسین، فرایند وارونگی در مولکول N-فنیل ­آزیریدین و مشتق ­های به دست آمده از جایگزینی اتم هیدروژن با هشت گروه استخلافی گوناگون (F، Cl،Br ،CN ، ₂NH، ₂NO،OH و Me) در دو موقعیت پارا و متای حلقه فنیل مورد بررسی قرار گرفته است. ساختار هندسی بهینه حالت­ های اولیه و گذار از محاسبه­ های آغازین (ab initio) در سطح MP2 با استفاده از مجموعه پایه G*31-6 و در دو فازگازی و حلال دی­کلرومتان به دست آمد و سپس اثرهای استخلاف­ های گوناگون بر روی پارامترهای سینتیکی مورد مطالعه قرار گرفت و به کمک معادله هامت، نمودارهای هامت رسم شد. با توجه به ثابت ­های سرعت به دست آمده و نمودارهای هامت می­ توان به این نتیجه رسید که گروه ­های استخلافی الکترون­گیرنده سرعت وارونگی را به علت ربایش زوج الکترون ناپیوندی نیتروژن به سوی خود و در نتیجه به وجود آمدن یک جریان رزونانسی پایدار کننده، افزایش می­ دهند و بر عکس، استخلاف­ های الکترون­ دهنده سرعت وارونگی را کم می ­کنند. حالت گذار وارونگی مولکول N-فنیل­آزیریدین با استخلاف ₂NO در موقعیت پارا کم­ ترین انرژی فعال ­سازی را دارد.</em>