گواه‌نمایی در روزنامه‌ها و مقالات علمی فارسی: نقش ژانر در کاربرد گواه‌نمایی

Abstract

هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه نقش ژانر و ارتباط آن با مقوله گواه‌نمایی در مقالات علمی زبان‌شناسی و روزنامه‌ها و چگونگی کاربرد گواه‌نمایی در ژانرهای مختلف و ارتباط بین نوع و تعداد گواه‌نماهای مختلف در هر ژانر است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که از مؤلفه‌های کیفی و رویکرد کمّی بهره می‌گیرد. مؤلفه‌های کیفی بر اساس الگوی آیخن‌والد (2004) و رویکرد کمّی شامل به ‌کارگیری آمار توصیفی و تحلیلی است. ابتدا 24 مقاله علمی و 4 روزنامه به صورت تصادفی و از هر ژانر 5040 جمله (جمعاَ 10080 جمله) انتخاب و سپس نوع و تعداد گواه‌نماها در هر یک از دو ژانر مشخص شده است. نتایج نشان می­دهد که در هیچ یک از دو ژانر مورد نظر، گواه‌نمایی از نوع دستوری مشاهده نشده و فقط از 6 راهکار گواه‌نمایی با توزیع فراوانی متفاوت استفاده شده است. بدین صورت که در مقالات علمی، افعال شناختی- ادراکی و در روزنامه‌ها، راهکار نقل قول بالاترین فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند. در پایان، نتایج سنجه مجذور خی نشان می­دهد که به لحاظ آماری رابطه بین ژانر و وقوع تعداد و نوع گواه‌نماها معنادار است (سطح معناداری= 0001/0) و نشان می‌دهد مقوله گواه‌نمایی، مقوله‌ای حساس به بافت و ژانر است.