توسعه مدل مکانی جهت مکان‌یابی مناطق بهینه توسعه‌ی فیزیکی پایدار با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: شهر همدان)

Abstract

امروزه توسعه فیزیکی و رشد جمعیتی در شهرهای ایران همانند سایر کشورهای در حال توسعه روندی رو به افزایش دارد. یکی از معضلات اصلی در حوزه شهری عدم توجه به پارامترهای تاثیرگذار در توسعه پایدار شهری است. در توسعه شهری عوامل مختلفی از جمله پدیده های طبیعی نقش ایفا می‌کنند و برای مکان‌یابی مناطق مناسب جهت توسعه فیزیکی پایدار می‌بایست پارامترهای تاثیرگذار در نظر گرفته‌شوند. در غیر اینصورت نوعی ناهمگونی و بی‌نظمی در توسعه فیزیکی شهر رخ خواهد داد و توسعه پایدار محقق نخواهد شد. مهمترین نوآوری این تحقیق ترکیب سامانه اطلاعات مکانی و منطق فازی جهت تعیین محدوده بهینه‌ی توسعه‌ی فیزیکی شهر همدان با رویکرد توسعه پایدار است. از آنجا که تعیین محدوده بهینه توسعه هنوز رخ نداده، و عوامل متعددی در آن دخالت داشته، و از طرفی پیش‌بینی این محدوده بسیار غیر قطعی می‌باشد، لذا استفاده از منطق فازی می‌تواند راه‌گشا باشد. در این تحقیق پارامترهای تاثیرگذار در توسعه شهری، از جمله، گسل، شیب، راههای دسترسی، فاصله از شهر و فاصله از رودخانه ها در نظر گرفته شده‌است. نتایج نشان می‌دهد، بهترین محدوده برای توسعه فیزیکی پایدار این شهر قسمت‌های شمال و شمال‌غرب شهر است. همچنین در صورتیکه اهمیت پارامتر زیبایی طبیعت کاهش یابد، شمال‌شرق شهر نیز برای توسعه مناسب خواهد بود. اما در هیچ یک از حالت‌های بررسی‌شده جنوب‌شهر برای توسعه مناسب نیست.