بررسی تأثیر نظامی و تسلیحاتی کردن فضای ماورای جو بر امنیت نظامی ج.ا.ایران با رویکرد آینده پژوهی

Abstract

در طول تاریخ و گذشت بیش از 58 سال از آغاز عصر فضا، بهره­برداری نظامی و جاسوسی از فضا، همواره جزء مهم­ترین اولویت­ها و چالش­های کشورها در دستیابی به علوم و فن­آوری فضایی بوده است. امروزه این تکاپوها منجر به نظامی و تسلیحاتی شدن فضا گشته و چالش­های امنیتی بسیار جدی­ای را فراروی کشورها قرار داده است. ج.ا.ایران نیز به دلایل مختلفی بطور فزاینده­ای در معرض این تهدیدها قرار دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تهدیدات موصوف علیه امنیت نظامی ج.ا.ایران و راه­کارهای مقابله با آن­ها با رویکرد آینده­پژوهی انجام شده است. در این راستا با مطالعه ادبیات و سوابق موضوع و انجام مصاحبه اکتشافی، تعداد 14 تهدید عمده و 16 راه­کار مقابله با آن­ها در قالب دو رویکرد دفاع فعال فضایی و بازدارندگی فضایی شناسایی شد. در گام بعدی با طراحی پرسشنامه به ارزیابی اعتبار و وزن­دهی آن­ها پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد متغیرهای شناسایی مناطق حیاتی و راهبردی نظامی کشور و جمع­آوری اطلاعات سیگنالی با میانگین­های وزنی 4.05 و 3.90 بیشترین تهدید را متوجه امنیت نظامی کشور می­کنند. در بعد راه­کارها نیز، راه­کارهای بهره­گیری از سایر حوزه­های راهبردی و تدوین دکترین نظامی جهت کسب و توسعه فناوری فضایی به­منظور کاربردهای دفاعی با رویکرد آینده­پژوهی با میانگین وزنی 4.1 و 4 بیشترین وزن را بخود اختصاص دادند که می­بایست در اولویت برنامه­ریزی­ها و سیاست­گذاری­های آینده میان­مدت نظام دفاعی کشور مورد توجه قرار گیرند.