بحران سوریه تبلور نظریه واقعگرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

Abstract

ایران و سوریه را می‌توان دو متحد راهبردی در منطقه خاورمیانه نامید. به همین دلیل ج.ا.ایران در بحران داخلی سوریه رویکرد حفظ وضع موجود را دنبال می­نماید. برای تحلیل این رویکرد در نظر گرفتن جهت­گیری کلی حاکم بر سیاست خارجی ایران حائز اهمیت است. ایران منطبق بااصل 152 قانون اساسی، سیاست خارجی خود را بر اساس نفی هر­گونه سلطه­جویی و سلطه­پذیری، حفظ استقلال همه­جانبه و تمامیت ارضی کشور، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت­های سلطه­گر و روابط صلح­آمیز متقابل با دول غیر محارب استوار نموده است. بر­این اساس مبارزه با آمریکا و اسرائیل و حمایت از گروههای مقاوت ،در سیاست خارجی ایران نقش اساسی را ایفا می‌نماید. تبلور این امر در مدیریت بحران سوریه توسط ج.ا.ایران قابل مشاهده است. سوال اصلی این پژوهش عبارت از این است که: «راهبرد اصلی سیاست خارجی ج.ا.ایران در قبال بحران سوریه بر اساس چه اصول و مولفه‌هایی شکل گرفته است؟» فرضیه اصلی بر این اساس مبتنی است که: « با توجه به اهمیت سوریه در حلقه محور مقاومت و نقش مهم آن در حفظ موازنه قوا در خاورمیانه، راهبرد اصلی سیاست خارجی ج.ا.ایران مبتنی بر حفظ وضع موجود و حمایت از دولت قانونی مستقر می‌باشد» یافته‌های این تحقیق حاکی است که ایران خود را رهبر جناح مقاومت در برابر آمریکا و اسرائیل می­داند. از آنجا که سوریه یکی از حلقه‌های مهم جبهه مقاومت است، تغییر وضع موجود در این کشور یعنی تضعیف محور مذکور و به هم خوردن موازنه قوا به ضرر ایران، این امر مغایر با اهداف و منافع ملی و امنیتی ج.ا.ایران است.