ساختار فضایی سکونتگاه های روستایی در نواحی مرزی ایران و ترکیه با رویکرد پدافند غیرعامل

Abstract

<strong>در کشور ایران مناطق مرزی به دلیل وجود طیف گسترده</strong><strong>‌</strong><strong>ای از تهدیدات بالقوه و بالفعل کانون</strong><strong>‌</strong><strong>های بحران در کشورهای همسایه، لزوم اقدامات و تدابیر مؤثر دفاعی و مقابله با این تهدیدات آشکار است تا از این طریق بتوان ضمن تأمین امنیت، شرایط را جهت رشد و توسعه اقتصادی روستاهای فراهم ساخت. در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار فضایی سکونتگاه</strong><strong>‌</strong><strong>های روستایی در نواحی مرزی ایران و ترکیه با تأکید بر پدافند غیرعامل می</strong><strong>‌</strong><strong>باشد. نوع پژوهش کاربردی بوده و روش تحقیق آن توصیفی ـ تحلیلی می</strong><strong>‌</strong><strong>باشد. در این ارتباط 8 معیار اصلی (منابع آب، مخاطرات طبیعی، شکل زمین، ملاحظات امنیتی، اقلیم، ملاحظات جمعیتی، دسترسی به امکانات ، جنس زمین) با 17 زیرمعیار در قالب مدل</strong><strong>ANP </strong><strong>در رویکردی تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل قرار گرفتند، نتایج حاصل از پژوهش، پهنه</strong><strong>‌</strong><strong>بندی محدوده مورد مطالعه بر اساس آسیب</strong><strong>‌</strong><strong>پذیری در قالب پنج طبقه خیلی کم تا خیلی زیاد می</strong><strong>‌</strong><strong>باشد. یافته</strong><strong>‌</strong><strong>های تحقیق نشان می</strong><strong>‌</strong><strong>دهد که از 1259 روستای واقع در محدوده مورد مطالعه 29 درصد از آنها با جمعیتی بالغ بر 150213 (3/26 درصد) در محدوده آسیب</strong><strong>‌</strong><strong>پذیری خیلی زیاد و زیاد قرار گرفته</strong><strong>‌</strong><strong>اند. این درحالی است که در محدوه آسیب</strong><strong>‌</strong><strong>پذیری خیلی کم از نظر قابلیت پدافندی 299 روستا با 31 درصد از جمعیت قرار دارد</strong><strong>.</strong><strong> نتایج نشان می</strong><strong>‌</strong><strong>دهد که ملاحظات امنیتی با امتیاز 349/0 بیشترین اهمیت و تأثیر را در تحلیل سکونتگاه</strong><strong>‌</strong><strong>های روستایی نواحی مرزی ایران و ترکیه از نظر پدافند غیرعامل دارد. در مرتبه</strong><strong>‌</strong><strong>های بعـد ملاحظات جمعیتی با امتیاز 232/0 و مخاطرات محیطی با امتیاز 150/0 از نظر اهمیت قرار دارند. در این میان، جنس زمین و منابع آب به ترتیب با میزان اهمیت 019/0 و 026/0 کم اهمیت ترین می</strong><strong>‌</strong><strong>باشند.</strong> <strong> </strong>