بررسی شرایط محیطی دیرینه کلوت های تخم مرغی شکل دشت لوت با استفاده از دانه سنجی

Abstract

<strong>دشت لوت در جنوب شرقی کرمان و یکی از بیابان</strong><strong>‌</strong><strong>های بزرگ جهان می</strong><strong>‌</strong><strong>باشد که از گرم</strong><strong>‌</strong><strong>ترین نقاط دنیا است. دانه</strong><strong>‌</strong><strong>سنجی رسوبات می</strong><strong>‌</strong><strong>تواند نشان دهنده ویژگی</strong><strong>‌</strong><strong>های فرایند</strong><strong>‌</strong><strong>های پیشین و مورفولوژی اشکال ناهمواری باشد. کلوت</strong><strong>‌</strong><strong>های دشت لوت دارای مورفولوژی بسیار جالب توجه و منحصر به فردی در ایران و جهان می</strong><strong>‌</strong><strong>باشند که شناخت ارتباط بین خصوصیات دانه سنجی آنها با شکل ناهمواری آن که مجموعه</strong><strong>‌</strong><strong>ای از تپه</strong><strong>‌</strong><strong>های مورب و یا رشته</strong><strong>‌</strong><strong>های کم و بیش موازی هستند می</strong><strong>‌</strong><strong>تواند اطلاعات مفیدی را نشان دهد. در این مطالعه دو نمونه یاردانگ یا کلوت از دشت لوت در شمال شرق شهر شهداد در شمال کلوت</strong><strong>‌</strong><strong>ها انتخاب و تعدادی نمونه رسوب از ارتفاع</strong><strong>‌</strong><strong>های مختلف آن مطابق با اصول نمونه</strong><strong>‌</strong><strong>برداری برداشت شد. نمونه</strong><strong>‌</strong><strong>های رسوب در آزمایشگاه با روش پیپت مورد اندازه گیری قرار گرفت. این روش اولین بار توسط نویسندگان در دانشکده جغرافیا طراحی و انجام شده است. در نمونه یاردانگ</strong><strong>‌</strong><strong>های مورد مطالعه مشخص شد که فرسایش </strong><strong>آبی و بادی جزء فرایندهای غالب تشکیل دهنده اشکال یاردانگ</strong><strong>‌</strong><strong>های شمال دشت لوت می</strong><strong>‌</strong><strong>باشد. </strong><strong>در این تحقیق آزمایش کلسیمتری، تعیین رنگ رسوبات انجام و پارامترهای آماری نظیر میانگین دانه ها، انحراف معیار، کورتوسیس و اسکیونس داده</strong><strong>‌</strong><strong>ها نیز محاسبه شده است، طبق نتایج حاصل از دانه سنجی و پارامترهای مربوط به آن نتیجه گرفته می</strong><strong>‌</strong><strong>شود که یاردانگ‌های بخش شمالی دشت لوت در تمامی ارتفاع این شکل ناهمواری عمدتاً دارای رسوبات گلی می</strong><strong>‌</strong><strong>باشد، همچنین نتایج میزان بیشتر رسوبات سیلتی را در ارتفاع</strong><strong>‌</strong><strong>های بالاتر این دو یاردانگ نشان داده است. این تحقیق نشان می</strong><strong>‌</strong><strong>دهد که مورفولوژی تخم مرغی یاردانگ</strong><strong>‌</strong><strong>های مورد مطالعه در ارتباط با رسوبات سیلتی بخش بالایی و رسوبات رسی بخش پایینی این اشکال ناهمواری می</strong><strong>‌</strong><strong>باشد. لازم به ذکر است که این مقاله از یک طرح تحقیقاتی گرفته شده و با حمایت مالی دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران به انجام رسیده است.</strong>