نظارت بر پویایی شهرنشینی در ایران معاصر با استفاده از تصاویر چند زمانه DMSP/OLS
(ندگان)پدیدآور
حسینی, سید احمدابراهیم زاده, عیسیرفیعیان, مجتبیمدیری, مهدیاحدنژاد روشتی, محسننوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
نظارت بر چگونگی گسترش مناطق شهری در مقیاس کلان امری بسیار مهم به منظور برنامهریزی توسعه شهری و پیشگیری از مشکلات فاجعه بار در مناطق کلان شهری میباشد. با این حال، در اغلب موارد کمبود اطلاعات اولیه در این زمینه به ویژه در کشورهای در حال توسعه یکی از موانع اصلی برای رسیدن به این امر است. بنابراین به منظور بررسی تعادل در نظام شهری ایران از شاخص نخست شهری و رتبه اندازه شهرهای ایران از سال 1335 تا 1390 با استفاده از دادههای جمعیتی نقاط شهری در دورههای مختلف سرشماری بهره برده شد. همچنین به منظور نظارت بر پویایی شهرنشینی در ایران معاصر از دید فضایی-زمانی از تصاویر چند زمانه DMSP/OLSمربوط به سالهای 1371 تا 1391 بهره برده شد. نتایج تحقیق نشان داد کـه پدیده نخست شهری، با توجه به تمام شاخصها در نظام شهری ایران، در تمام این دورهها وجود داشته است؛ و به طور کلی نتایج حاصل از توزیع لگاریتمی مرتبه- اندازه شهرهای ایران در فاصله زمانی 1335 تا 1390 نشان میدهد که در 55 سال اخیر با گذر زمان توزیع شهرها به سمت عدم تعادل میل کرده و در سال 1385 نامتعادلترین توزیع را با شیب خط مطلق 142/1 نشان میدهد. در نهایت تجزیه و تحلیل تصاویر DMSP در ارتباط با مناطق شهری و تولید ناخالص ملی از مدل رگرسیون خطی بهره برده شد، که نتایج نشان داد که رابطه خطی بین نور در شب و جمعیت کشور، جمعیت شهری کشور و تولید ناخالص ملی وجود دارد. میزان R2 برای جمعیت شهری برابر با 854/0 میباشد؛ که نشان میدهد از این تصاویر میتوان به عنوان عاملی برای شناسایی پویایی در نظام شهری ایران بهره برد.
کلید واژگان
پویایی شهر نشینیرتبه اندازه
نخست شهری
ایران معاصر
DMSP/OLS
شماره نشریه
96تاریخ نشر
2016-02-201394-12-01
ناشر
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلحNational Geographical Organization
سازمان پدید آورنده
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستاندانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان
دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
دانشیار برنامه ریزی شهری دانشگاه صنعتی مالک اشتر
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان
شاپا
2588-38602588-3879




