بررسى وقوع سیل و اثرات آن در گیلان

Abstract

بلایاى طبیعى که بخشى از طبیعت محیط زیست ما انسان‏ها را تشکیل مى‏دهد، با چنان شدتى حادث مى‏شود که تلفات و خسارات فراوانى را به همراه دارد. وضعیت عادى زندگى روزمره انسانها و ساختارهاى اجتماعى و زیربنایى منطقه ناگهان گسیخته شده و مردم دچار رنج و درماندگى مى‏شوند. در نتیجه، جامعه آسیب‏دیده را به غذا، پوشاک، سرپناه، مراقبت‏هاى پزشکى و بهداشتى و محافظت در مقابل عوامل و شرایط نامساعد محیط محتاج مى‏گرداند (عابدى، قدرت‏اله؛ 1377 ؛ ص 53). بلایاى طبیعى ایران به سه بخش تقسیم مى‏شود:<br /> الف - بلایاى اقلیمى مانند سیل - خشکسالى - توفان - بهمن - سرمازدگى - کولاک برف - یخبندان - رعد و برق - گرما و سرماى شدید - آتش‏سوزى جنگل‏ها (گیلان، مازندران، گلستان) - توفان شن.<br /> ب - خطرات ناشى از بعضى فرایندهاى زمین‏شناسى و زمین‏ساختى (زلزله، رانش زمین، واریزه، جریان گلى).<br /> ج - خطرات زیست محیطى عبارت از کویرزایى، بیابانزایى، تخریب محیط زیست.<br /> طبق تقسیم ‏بندى اقلیمى دانشمندان، کشور ما جزء اقلیم خشک و نیمه‏ خشک جهان مى‏ باشد. از ویژگى‏ هاى این نوع اقلیم توزیع ناهماهنگ زمانى و مکانى بارندگى است که سالى با کمى ریزش ‏هاى جوى یا به عبارت دیگر با خشکسالى و زمانى با افزایش غیرعادى و بى‏ موقع آن مواجه مى ‏باشد و در نتیجه با طغیان رودخانه‏ هاى فصلى و دایمى و جارى شدن سیل، آسیب‏ هاى فراوانى به زمین‏ هاى کشاورزى و تأسیسات شهرى و روستایى وارد مى‏ کند. در مناطق ساحلى خزر خطر نفوذ آب دریا و عمل امواج یکى دیگر از بلایاى طبیعى است که باعث خساراتى در شمال کشور مى‏ شود (کمیته ملى کاهش اثرات بلایاى طبیعى؛ 1377 ؛ ص 4). سیل در استان گیلان یک تهدید بزرگ چه از نظر جانى و چه از نقطه ‏نظر اقتصادى محسوب مى ‏شود و تمام زیرساخت هاى اقتصادى و ارتباطى شامل سدها، کانال‏ هاى آبیارى، جاده ‏ها، پل ها و سایر سرمایه‏ گذاری ها در بخش ‏هاى کشاورزى و غیرکشاورزى را در معرض تهدید و تخریب قرار داده است. در این راستا اهداف این مقاله شناسایى علل بروز سیل و اثرات انکارناپذیر آن در منطقه مى ‏باشد.