اکولوژى محیطى و رشد صنعت گردشگرى (اکوتوریسم و ژئوتوریسم)

Abstract

گسترش شهرنشینى از علل مهم شکل‏ گیرى گردشگرى قلمداد می گردد. تکامل و تراکم شهرها، تنگناها و محدودیت‏هاى خاصى را براى ساکنانش به وجود آورده و ادامه ‏ى چنین روندى باعث مى‏ گردد که انسانها به دنبال گریزگاهى باشند که خود را براى مدتى از معضلات دست و پاگیر زندگى شهرى رها ساخته، و زمانى را به تفریح و تفرّج و ترمیم قواى تحلیل رفته اختصاص دهند. ساکنان شهرها به دلایل متعدد از جمله یکنواختى فیزیکى و فضایى شهرها با بافت نامتجانس و نامأنوس طبیعى آنها و نیز انواع افسار گسیختگى‏ ها و فشارهاى روحى و روانى و آلودگى‏هاى صوتى و زیست محیطى به اتخاذ تصمیماتى در زمینه ‏ى گذراندن اوقات فراغت وادار مى‏ گردند.<br /> پس از قرن هجدهم میلادى و پس از انقلاب صنعتى تحول بزرگى در رشد، توسعه و پیدایش شهرها به وجود آمد و عوامل مختلفى نظیر تحول در حمل و نقل و سرعت مبادلات، پیدایش تخصص و تقسیم کار، پیشرفت در علوم پزشکى و بهداشت و در نتیجه ازدیاد جمعیت توأم با کاهش مرگ و میر، گسترش مهاجرت‏ها، توسعه و تمرکز صنعت و تجارت و بازرگانى و نیز بالارفتن سطح درآمد، تنوع مشاغل، پیدایش و گسترش ارتباطات جمعى و...باعث گسترش شهرنشینى گردیدند.<br /> متعاقب این امر، دگرگونى ‏هاى عظیمى در نظامهاى اجتماعى، اقتصادى⁽¹⁾، زیست محیطى و شغلى ایجاد گردید و فشارهاى روحى و روانى افزایش یافت و آلودگى‏هاى صوتى، ناراحتى ‏هاى عصبى، افسار گسیختگى‏ ها و...بروز نمود. به دنبال آشکار شدن بازتاب‏هاى منفى زندگى شهرى، برنامه ‏ریزى در زمینه ‏ى اوقات فراغت، در صدر اولویت‏ هاى شهرها قرار گرفت و این امر به زایش گردشگرى و جهانگردى منجر گردید. گردشگرى (توریسم یا جهانگردى) پدیده‏ اى است که از دیر زمان با اشکال خاص خود در جوامع انسانى وجود داشته و به تدریج با تحولات تاریخى، مراحل تکامل خود را تا عصر حاضر طى نموده است. این پدیده، عموما بر پایه‏ ى سفر و جابه جایى بنا شده که خود، زاده‏ ى نیازهاى گوناگون روانى، فرهنگى، اجتماعى و اقتصادى انسان است.