واکاوی ظرفیت سرمایۀ اجتماعی و نقش آن در ارتقای تاب‌آوری شهری در برابر سوانح طبیعی (نمونۀ موردی: شهر شیراز)

Abstract

طرح مسئله: سرمایۀ اجتماعی یکی از مهم­ترین معیارهای انسانی مرتبط با میزان تاب­آوری در یک سیستم اجتماعی است که به‌عنوان شبکه­های اجتماعی متشکل از افراد و سازمان­ها می­تواند در پیشگیری و آماده­سازی جامعه در برابر کاهش آثار مخاطرات، مفید واقع شود. در این راستا هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش و ارتباط بین میزان سرمایۀ اجتماعی و تاب‌آوری شهر شیراز است. روش پژوهش:روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی است. گردآوری داده­ها مبتنی بر روش اسنادی - کتابخانه­ای و بررسی‎های میدانی به کمک ابزار پرسشنامه است. جامعۀ آماری این پژوهش ۱۴۶۰۶۶۵ نفر ساکن در شهر شیراز است که حجم نمونه طبق فرمول کوکران معادل 325 نفر برآورد شده است. روش نمونه­گیری نیز تصادفی ساده است که در پایان پس از گردآوری و ورود داده­ها در محیط نرم­افزار SPSS، مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان می­دهد بین سرمایۀ اجتماعی و تاب‌آوری در سطح معناداری کمتر از 05/0 با مقدار ضریب پیرسون 38/0 همبستگی معناداری وجود دارد و همچنین بین ابعاد درون­گروهی (خانواده)، ارتباط‌دهنده (همسایگان)، پیونددهنده (سازمان­ها) و سرمایۀ اجتماعی با میزان تاب‌آوری شهری در سطح معناداری کمتر از 05/0 همبستگی وجود دارد. نتیجه‌گیری: هر چه میزان سرمایۀ اجتماعی افزایش یابد، به همان نسبت ظرفیت انعطاف­پذیری و تاب‌آوری شهری نیز افزایش می­یابد که این امر ضرورت بسترسازی جهت ایجاد و تقویت سرمایۀ اجتماعی آحاد جامعه را آشکار می­سازد