تعیین حد گسترش رشته های علوم پزشکی درمقاطع تحصیلات تکمیلی درکشور

Abstract

زمینه و هدف: تاسیس یک رشته در دانشگاه اگر مبتنی بر نیازهای حال و آینده جامعه نباشد ، نه تنها باری را از مشکلات انبوه جامعه بر نمی دارد ، بلکه موجب اتلاف هزینه ها وسرمایه های ملی ، وابستگی ، رواج مدرک گرایی ، رواج سودجویی های اقتصادی ، رواج خطاهای تخصصی ، افزایش بیکاران تحصیل کرده در جامعه ، به هدر رفتن انرژی و سرخوردگی نیروهایی می شود که با امید تعالی فردی و اجتماعی وارد عرصه های علمی گوناگون می شوند تجربه نشان داده که در بیشتر مواقع ملاک های درستی برای تاسیس یک رشته علمی در یک منطقه وجود ندارد و رقابت های منطقه ای نسبت به نیاز های منطقی جامعه غلبه دارد.هدف از این مطالعه ، تعیین حدود گسترش رشته های علوم پزشکی درمقاطع تحصیلات تکمیلی دردانشگاه های علوم پزشکی کشوربوده است.<br /> <br /> روش: از میان بیش از 60 شاخص درون دادی ، فرایندی ، برون دادی و پیامدی ، تعدادی شاخص که دستیابی به اطلاعات آن ها میسر بود انتخاب شدند. شاخص های اصلی مورد بررسی عبارت بودند از : نمره هزینه دوره ها ، نمره هزینه محل، نسبت متقاضی ورود به رشته ها به ظرفیت پذیرش به تفکیک رشته ها، نمره بازدهی (نمره بعد خدمتی ، نمره بعد مدیریتی ، نمره بعد انتقال دانش و نمره بعد تولیدی)، تعداد کل محل های ممکن برای اشتغال و میزان امکان اشتغال.روش اصلی در باره داده هایی که به صورت عینی قابل دستیابی نبود ، استفاده از نظر خبرگان بود.<br /> <br /> نتایج: در تعداد 28 رشته مقطع مشکل محدودسازی وجود ندارد ، رشته مقاطعی که مورد نیاز نیستند و بهتر است برای 5 سال متوقف شوند 20 مورد بوده اند (منظور ازتوقف ، پرهیز از صدور مجوز جدید ، کاهش ظرفیت ، پذیرش یک سال در میان و یا تغییر تدریجی کاربری رشته است) ،رشته مقاطعی که می توان به یک تا 2 دانشگاه اجازه تاسیس داد 23 مورد ، تعداد رشته مقاطعی که می توان به تا 5 دانشگاه مجوز تاسیس داد 62 مورد و رشته هایی که فقط باید در مراکز نظامی گسترش یابند 2 مورد بودند ورشته های جدید و تازه تاسیس (در سال های 92 و 93) و یا رشته مقاطعی که اطلاعات کاملی از آن ها در دست نبود 23 مورد بودند.<br /> <br /> نتیجه گیری: گسترش رشته های آموزش پزشکی ، اکولوژی انسانی ، انگل شناسی پزشکی ، حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین ، سلامت سالمندی ، سلامت و رسانه ، سم شناسی ، علوم تغذیه در بحران و حوادث غیر مترقبه ، مامایی ، فیزیولوژی ، فیزیولوژی ورزشی ، کتابداری و اطلاع رسانی و مدیریت خدمات بهداشتی در مقطع کارشناسی ارشد و رشته های اخلاق پزشکی ، بافت شناسی پزشکی ، تاریخ علوم پزشکی ، پزشکی مولکولی ، علوم تشریحی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تا سال 1399در کشور محدود شوند.