کاربرد رنگ در منظر میدان امام(نقش جهان) اصفهان با رویکردبهره گیری در میدان های امروز

Abstract

فرم بناها، فضاها و ترکیب‌های رنگی به‌کاررفته در آن‌ها از نخستین عناصری است که هنگام ورود به یک شهر جلب نظر می‌نمایند. چگونگی استفاده از رنگ‌ها در شهر به عوامل زمینه‌ای مختلف همچون اقلیم، پیشینه تاریخی، فرهنگ محلی و مانند آن‌ها بستگی دارد. درگذشته، تا پیش از تحولات گسترده تکنولوژی در سده اخیر، کالبد شهر ایرانی- اسلامی، تجلی روح ساکنان و سازگار با طبیعت پیرامون خود بوده است. ترکیب دلنشین و هماهنگ فرم‌ها و رنگ‌ها در میدان‌ها به‌عنوان مهم‌ترین فضاهای اجتماعی شهرهای سنتی- اسلامی نشان‌دهنده آگاهی و توجه ویژه پیشینیان به تأثیرات روان‌شناسی و زیباشناسی رنگ‌ها است. نحوه حضور رنگ‌ها در فضا و توجه به اینکه به‌کارگیری رنگ‌ها با چه هدفی دنبال می‌شود، بسیار مهم است. در این راستا، یکی از مفیدترین گام‌ها، برای یافتن راه‌حلی به‌منظور روبرو شدن با مشکلات منظر شهر امروز ایرانی- اسلامی که ترکیب ناهمگونی از کنار هم قراردادن بناهای برون‌گرا با نماهای نامتجانس از لحاظ فرم، رنگ و سایر جزئیات است، بررسی و تحلیل فضاهای شهری برجای مانده از شهر سنتی دیروز و قواعد و قوانین حاکم بر آن است. این امر، مستلزم مطالعات و تحقیقاتی گسترده و هدفمند است. چگونگی حضور رنگ در این فضاها و استفاده از آن برای دستیابی به اهداف معمارانة سازگار با هویت شهری، از جمله این مطالعات است. بنابراین هدف و تمرکز پژوهش حاضر بر رنگ، ترکیب‌های رنگی، ارتباطات معنایی موجود میان رنگ‌ها و نقش این هماهنگی در پدیدآوردن منظر شهری یک‌پارچه برای شهرهای سنتی- اسلامی دیروز و ارائه پیشنهاداتی در این رابطه برای شهرهای ایرانی- اسلامی است. ازهمین‌رو، روش تحقیق این نوشتار، توصیفی- تحلیلی است. برای تدوین چارچوب نظری هم، مطالعات کتابخانه‌ای و مرور ادبیات موضوع راهگشا بود. در مرحله بعد، مطالعه‌ای ویژه روی میدان نقش جهان انجام شد. ازلحاظ روش‌های تخصصی، روش‌های لانکلو، هی‌یانگ و نوار رنگ و برای مشخص‌نمودن دقیق کد رنگ‌ها از روش RGB استفاده شد. درنهایت، یافته‌های پژوهش نشان داد که در آفرینش فضای شهریِ بی‌نظیری همچون میدان نقش جهان به رنگ به‌عنوان عنصری مهم، نگاهی ویژه شده است. درواقع، در این فضا استفاده از رنگ‌های سازگار با اقلیم و هویت بومی و بهره‌گیری از رنگ برای افزایش غنای حسی مکان دیده می‌شود که در بخش یافته‌های پژوهش این موارد بررسی شده‌اند.