پان‌ترکیسم در آسیای مرکزی: میان واقع‌گرایی و آرمان‌گرایی

Abstract

سیاست ترکیه در دهه 90 نسبت به کشورهای آسیای مرکزی با اشتیاق زاید الوصفی برای ساختن جامعه­ای از کشورهای ترک زبان همراه بود. این اشتیاق با یک استراتژی مناسب و منطقی همراه نبود، بنابراین ترکیه نتوانست به نحو شایسته­ای نفوذ خود را گسترش دهد. ترکیه با توجه به رقیبانی همچون آمریکا، روسیه، چین و ایران و همچنین کمبود منابع مادی نتوانست نقش خود را بخوبی ایفا نماید. این کشور به دلایلی همچون عدم تجانس ارزش­ها و هنجارهای اصلی، عدم سبک و شیوه زندگی یکسان، ناتوانی در تأمین امنیت و نداشتن مرز مشترک با کشورهای منطقه بنوعی از آرمان خویش مبنی بر رهبریت کشورهای آسیای مرکزی چشم پوشی کرد. این کشور هر چند نتوانست نقش عمده­ای را با پی­گیری رهیافت پان­ترکیسم در منطقه بازی کند اما به نظر می­رسد می­تواند نقش مهمی را در زمینه انتقال انرژی ایفا نماید