مدل‌سازی تقاضای گازوئیل در بخش حمل و نقل زمینی ایران با استفاده از شبکه عصبی

Abstract

در صنعت حمل و نقل زمینی گازوئیل یکی از مهم‌ترین حامل‌های انرژی است. با توجه به قیمت پایین این نوع حامل انرژی در ایران، بررسی عوامل غیر‌قیمتی موثر بر تقاضای گازوئیل دارای اهمیت است. در این مقاله برای شناسایی مهم‌ترین عوامل موثر بر تقاضای گازوئیل از شبکه عصبی ، به‌عنوان ابزاری با قابلیت بالا در مسیریابی و تشخیص روندهای غیر‌خطی پیچیده، به‌ویژه با تعداد مشاهدات محدود، استفاده شده است. در الگوی ابتدایی تاثیر 10 متغیر که تحت عناوین درون سیستمی و برون سیستمی نام‌گذاری شده‌اند، بر تقاضای گازوئیل در طی سال‌های 1387-1355 مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس با استفاده از فرآیند قیاسی در طی سه مرحله 5 متغیر به‌عنوان متغیرهای مهم شناسایی شدند. در مرحله نهایی متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، تعداد وسایل نقلیه گازوئیل‌سوز، یارانه اختصاص داده شده به گازوئیل و نرخ ارز بازار غیررسمی اثر مضاعف و نقدینگی تاثیر عادی بر تقاضای گازوئیل داشته‌اند. علاوه بر این، نتایج نشان داد؛ ورود متغیرهای نرخ ارز بازار غیررسمی و نقدینگی و یارانه در کنار متغیرهایی که در تحقیقات دیگر استفاده شده‌اند، می‌تواند در افزایش صحت مدل و دقت معیارهای ارزیابی پیش‌بینی تاثیر به‌سزایی داشته باشد.